سینماگران به عنوان قشر پیشرو جامعه در کشورهای صاحب هنر هفتم از جمله ایران، دارای ارزش و جایگاه ممتاز اجتماعی هستند.

سینما که ممزوجی از هنرهای مختلف بوده، بخش های بسیاری را شامل می شود و اشتغالزایی در ذات این عرصه تعریف و به نوعی جاری و ساری در حرف و صنوف مختلف و مرتبط با این هنر – صنعت است.

جامعه اصناف سینمایی در ایران بخصوص پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با دگردیسی اساسی در این حوزه که به شکل گیری سینما در قامت ارزشی – انسانی در مقیاس جهانی منجر شد، شکل گرفت.

فعالان بخش های مختلف سینمایی پیش از راه اندازی خانه سینما در قالب تجمیع انجمن ها در دل مجموعه هایی مرتبط با تهیه کنندگان و کارگردانان فعالیت غیرمنسجم داشتند و با راه اندازی این مجموعه که مبتکر آن نیز مدیران و دست اندرکاران دولتی سینما بودند، زمینه برای تفکیک صنوف و قرار گیری آنها در قلب یک نهاد فراهم شد.

نهادی که قرار بود پل ارتباطی سینماگران – صنوف مختلف سینمایی- و دولت باشد و از طریق آن و با نظارت و حمایت دستگاه متولی فرهنگ به امور مرتبط با صنف رسیدگی و متعادل سازی مطالبات سینمایی را عهده دار شود.

دست اندرکاران این نهاد در دوره های مختلف هر یک به اندازه بضاعت و موقعیت سینما، ایفای نقش کردند اما آرام آرام دست اندازی سیاست بازان در کالبد فعالان سینمایی رویکرد مجموعه یادشده را تغییر داده و مشی و منش آن را با سیاست آلوده کرده و عمارت جامعه صنفی را روی آب بنا کردند.

تغییر غیرقانونی اساسنامه، برگزاری مجمع عمومی گزینشی – فرمایشی، تقابل با نهادهای فرهنگی و دولت، به چالش کشاندن رویکردهای رسمی فرهنگی کشور و … دستاورد حضور سیاست بازان سینماگر در خانه سینما بود.

دستاورد حضور افراد خاص در ترکیب هیات مدیره تشکل موسوم به خانه سینما و اصرار آنان بر اعمال رفتار غیرقانونی و استهزای فرآیند رسمی نظارتی و اعلام مطالبات شخصی – گروهی در پرتو مطالبات عمومی سینماگران و ارایه آدرس های اشتباه به فعالان این حوزه در نهایت نهاد متولی فرهنگ کشور را به رغم میل باطنی به اعمال قانون و در نهایت انحلال این تشکل وادار ساخت.

انحلال خانه سینما پایان ماجرای این مجموعه نبود و به رغم فترت چند ماه، با اعلام حکم دیوان عدالت اداری که انحلال را ملغی کرده اما فعالیت مجدد خانه سینما منوط به نظر هیات رسیدگی به امور مراکز فرهنگی وزارت ارشاد اعلام شد.

هیات رسیدگی به امور مراکز فرهنگی وزارت ارشاد نیز براساس رای نهایی، تشکل موسوم به خانه سینما را بطور دایم تعطیل و اعلام کرد که در صورت اصرار بر ادامه فعالیت غیرقانونی، طبق ماده ۱۷ با تشکل یادشده برخورد می شود.

هیات رسیدگی به امور مراکز فرهنگی در آخرین نشست خود بررسی مجدد صلاحیت خانه سینما را در دستور کار قرار داد و در نهایت پس از بررسی همه جانبه فعالیت و ملاحظه کلیه اسناد و مدارک، این تشکل را فاقد هرگونه وجاهت قانونی دانست.

جلسه هیات رسیدگی به امور مراکز فرهنگی با توجه به دادنامه شعبه اول دیوان عدالت اداری که صلاحیت رسیدگی به وضعیت تشکل موسوم به خانه سینما را منوط به بررسی و اعلام نظر قطعی این هیأت دانسته است، تشکیل شد.

اعضای هیأت با توجه به تمامی مفاد دادنامه یادشده و با استناد به مواد ۱۵، ۱۷ و ۲۰ ضوابط و مقررات تأسیس مراکز، موسسات، کانون ها و انجمن های فرهنگی هنری و نظارت بر فعالیت آنها مصوبه جلسه ۳۸۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ۲۷ شهریور سال ۵۷، رای نهایی خود مبنی بر تعطیلی دائم خانه سینما را اعلام کردند.

در رای هیات رسیدگی به امور مراکز فرهنگی آمده است: با توجه به اینکه موارد ذکر شده در بند ب این صورتجلسه از مصادیق تخلف بوده و تشکل موسوم به خانه سینما هیچ اقدامی در جهت اخذ مجوز از این هیأت و یا حتی تطبیق وضع خود با مقررات و ضوابط مندرج در مصوبه جلسه ۳۸۵ شورای عالی انقلاب‌فرهنگی‌(سال ۷۵) ننموده است، لذا به استناد ماده ۱۵ ضوابط مذکور با تأکید مجدد بر رأی هیأت مورخ هفتم دی ماه سال ۹۰، ضمن اعلام تعطیلی دائم، فعالیت تشکل موسوم به خانه‌ سینما را فاقد هرگونه وجاهت قانونی می داند و در صورت ادامه هرگونه فعالیت غیرقانونی طبق ماده ۱۷ با تشکل یادشده رفتار خواهد نمود.

بر اساس بند (ب) صورتجلسه با عنوان بررسی وضعیت تشکل موسوم به خانه سینما، اعضای هیات، بنا به دلایل زیر، ادامه فعالیت این تشکل را غیرقانونی اعلام کردند:

۱ – ب: به استناد تبصره ماده ۱۰ و ماده ۲۲ مصوبه جلسه ۳۸۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی، اساسنامه آن تشکل تاکنون به هیأت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی و هنری برای بررسی و تصویب ارایه نشده است.

۲ – ب: تغییرات پی‌درپی در اساسنامه ادعایی تشکل موسوم خانه سینما جهت تأیید به شورای فرهنگ عمومی منعکس نشده است. ضمن اینکه با تصویب مصوبه جلسه ۳۸۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۷۵، وظیفه بررسی و تصویب اساسنامه ها از شورای فرهنگ عمومی به این هیأت انتقال یافته است.

۳ – ب: طبق بند ج ماده ۱۰ و تبصره ماده ۱۱ مصوبه جلسه ۷۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی (سال ۶۷) صدور مجوز اینگونه مراکز به ترتیب از وظایف هیأت نظارت وقت و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و معاون وقت امور سینمایی و سمعی و بصری فاقد تنقیذ حق وزیر بوده است و بنابراین نامه ارسالی آقای انوار به اداره کل ثبت شرکت‌ها به استناد ماده ۱۵ مصوبه جلسه ۷۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی به ‌منزله صدور مجوز تأسیس خانه سینما نیست. ضمن آنکه اساسنامه ارسالی به اداره کل ثبت شرکت ها مورد تأیید شورای فرهنگ عمومی نیز نمی‌باشد.

۴ – ب: تشکل موسوم به خانه سینما هیچگونه اقدامی در جهت تطبیق وضع خود با ضوابط و مقررات مندرج در ماده ۲۰ مصوبه جلسه ۳۸۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی (سال ۱۳۷۵) نکرده است و حتی مدارک لازم به همراه اساسنامه جدید طبق ضوابط و شرایط مندرج در ماده ۶ این مصوبه را جهت تأیید و صدور مجوز جدید به هیأت تسلیم ننموده است.

۵ – ب: در آخرین اساسنامه آن تشکل تغییرات قابل توجهی اعمال شده است ازجمله:

۱-۵ – ب: شرط اعتقاد به نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی و عدم اشتهار به فساد اخلاقی از شروط عضویت در هیأت‌ مدیره حذف شده است.

۲-۵ – ب: تبصره ناظر مالی که مقرر می‌دارد: کلیه چک‌ها، اوراق و اسناد تعهدآور برای خانه سینما می‌بایست به امضای ناظر مالی خانه سینما هم برسد، حذف شده است.

بر اساس رای یادشده هرگونه فعالیت در قالب تشکل موسوم به خانه سینما ممنوع بوده و در غیر این صورت تبعات قانونی در پی دارد.

هیان مدیره تشکل موسوم به خانه سینما روز گذشته(دوشنبه) در یک حرکت نمایشی – تبلیغی، اقدام به بازکردن درهای عمارت این مجموعه کردند و در حیاط خانه سینما عکس یادگاری گرفتند!

اقدام اخیر افراد یادشده به عقیده بسیاری از صاحبنظران در ادامه رفتار غیرقانونی آنان و اصرار بر قانون شکنی این عده دلالت دارد.

مدیرکل ارزشیابی و نظارت بر سینمای حرفه ای وزارت ارشاد در این باره می گوید: بازگشایی غیر قانونی خانه سینما تبعات قانونی در پی خواهد داشت.

سیدعلیرضا سجادپور یادآور می شود: بازگشایی خانه سینما با توجه به حکم دیوان عدالت اداری و در عین حال حکم قطعی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر انحلال دایمی خانه سینما، اقدامی غیرقانونی است.

وی می گوید: بازگشایی غیر قانونی خانه سینما به تبع می تواند تبعات قانونی بسیاری را برای اقدام کنندگان به این حرکت در پی داشته باشد.

مدیرکل ارزشیابی و نظارت بر سینمای حرفه ای وزارت ارشاد تاکید می کند که درباره جزییات بازگشایی غیر قانونی خانه سینما باید اهل فن و حقوقدانان اظهار نظر کنند، اما بدون شک این قدام یک حرکت غیر قانونی است.

رییس جامعه صنفی تهیه کنندگان سینما همچنین می گوید: بازگشایی غیرقانونی خانه سینما اشتباه بزرگی بود و هیات مدیره این مجموعه نباید در برابر قانون ایستادگی کنند.

سیدضیا هاشمی یادآور می شود: ادامه این رفتار نادرست و لجبازی ها از سوی هیات مدیره خانه سینما به هیچ عنوان توجیه قانونی ندارد و آنها بهتر است راه دیگری را در پیش بگیرند.

رییس جامعه صنفی تهیه کنندگان سینما تاکید می کند: اعضای هیات مدیره خانه سینما بهتر بود بجای اقدامات غیرقانونی، برای اخذ مجوزهای لازم و قانونی کردن تشکل موسوم به خانه سینما تلاش می کردند.

به گفته هاشمی، ادامه این فعالیت ها از سوی هیات مدیره خانه سینما به نوعی ایستادگی در برابر قوانین کشور است و نباید گروهی از اهالی سینما را به مقابله با قانون ترغیب کرد.

وی ابراز امیدواری می کند که اهالی سینما مطیع قانون باشند و برای رفع مسایل موجود از طریق مراجع قانونی مسیر مناسب را پیدا کنند.