در نشستی که صبح امروز – ۲۳ خرداد ماه – در تالار وحدت برپا شده بود، دبیر شورای سیاست‌گذاری اکسپوی ۹۱ با طرح این سوال، ادامه داد:‌ این اکسپو از ۲۸ خرداد تا ۱۴ تیر ماه با هدف فروش آثار هنری هنرمندان تجسمی دربنیاد رودکی برپا می‌شود تا علاقه‌مندان به این آثار و به ویژه دستگاه‌های دولتی برای خرید مراجعه کنند.

او با اشاره به قانون یک دهم درصد از محل بودجه دستگاه‌های عمرانی برای خرید آثار هنری، گفت: قطعا چنین رقمی می‌تواند به بهبود اقتصاد هنرهای تجسمی کمک کند، در حالی که در سال‌های قبل این قانون با لفظ «می‌توانند» تصویب شده بود اما در سال ۹۰ به واسطه پیگیری نمایندگان مجلس این امر به «باید» بدل گشت تا دستگاه‌ها به این خرید اقدام کنند.

حسینی تصریح کرد: این نکته بدان معنی نیست که دستگاه‌های دولتی تنها ملزم به خرید از این اکسپو هستند، بلکه تمامی مراکز دولتی و غیر دولتی و نمایشگاه‌های متعددی که در طول سال برگزار می‌شود، می‌تواند به عنوان منبع خرید آنها در نظر گرفته شود.

مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی در بخش دیگری از سخنان خود به عدم تصویب این قانون در بودجه سال ۹۱ اشاره کرد و افزود: متاسفانه این قانون در کمیسیون تلفیق رای نیاورد، هرچند طی مذاکراتی که با نمایندگان جدید داشتیم این احتمال وجود دارد تا چنین مصوبه‌ای طبق الحاقیه درقانون ذکر شود و زمانی که با دستگاه‌های دولتی برای بحث خرید از این بودجه وارد مذاکره شدیم، فهمیدیم که خیلی‌ها به موضوع هنر اشراف ندارند و شاید این تصور پیش بیاید که الزام صد درصدی برای آنها وجود ندارد.

دبیر شورای سیاست‌گذاری با تاکید بر لزوم استمرار چنین حرکتی در طول سال عنوان کرد: به شخصه در مسیر کوتاه مدت دو ماهه فعالیت‌هایم در مجموعه بنیاد، به این نتیجه رسیدم که چنین حرکتی باید مستمر و دائمی باشد تا بتوانم این مسائل را در تعاملی مشترک با مجلس دنبال کنیم و روش‌های حمایتی را به درستی تعریف نماییم.

او خاطر نشان کرد: اطلاع رسانی ما در این زمینه باید دقیق باشد و این اتفاق یک سیستم فعال و مستمر را می‌طلبد تا بتوانیم در آینده زمینه‌ای برای فروش هرچه بهتر آثار تجسمی فراهم کنیم.

حسینی در پاسخ به فعالیت‌های دبیرخانه اکسپو برای رایزنی با دستگاه‌های دولتی جهت خرید آثار توضیح داد:‌ تلاش‌ها و مذاکراتی از سوی اداره مالی با معاونان مالی و اداری و حتی برخی از وزرا انجام گرفته است و دستگاه‌ها موظفه هستند تا پایان تیر ماه از محل این بودجه یک دهم درصدی به خرید آثار هنری بپردازند که امیدواریم نهایتا نتیجه بخش باشد.

وی خاطر نشان کرد: چند وزارتخانه رقم قابل توجهی از بودجه عمرانی را در اختیار دارند و در نهایت نیز باید معلوم شود که هر کدام از این ارگان‌ها با بودجه عمرانی خود چه کرده‌اند تا این حرکت شفاف جلو برود و امیدوارم تا پایان سال عمرانی ۹۰ ما شاهد بسته شدن یک کارنامه خوب باشیم تا نمایندگان رغبت کنند و این الحاقیه را ارائه نمایند.

او اضافه کرد: قرار است استانداری‌ها نیز بازدیدهایی از اکسپو داشته باشند و رقم‌هایی را برای خرید اختصاص دهند، اما شاید برخی هم به این فکر بیفتند که این رقم را در استان خود خرید کنند و آثار هنرمندان خودشان را بخرند، لذا ما تمهیدات و برنامه‌های خودمان را انجام داده‌ایم و برنامه تشویقی برای خریداران اکسپو در نظر گرفته‌ایم.

دبیر شورای سیاست‌گذاری اظهار امیدواری کرد: با کمک هنرمندان و نقدهایی که از سوی رسانه‌ها پیرامون برپایی این اکسپو و بحث بودجه یک دهم درصدی مطرح شده است، اتفاقات خوبی حاصل شود. زیرا قرار نیست بگوییم که این حرکت کاملا درست است، بلکه دستگاه‌های دولتی می‌توانند از تمامی منابع موجود خرید هنری خود را انجام دهند و قرار نیست این حرکت را مطلق خودمان بدانیم.

حسینی همچنین به این نکته اشاره کرد که دستگاه‌های دولتی علاقه‌ای به این نکته ندارند که پروژه ساختمانی خود را ناتمام بگذارند و از محل بودجه آن به آثار هنری بپردازند، در صورتی که آنها براساس این قانون موظف به خرید شده‌اند و نگاه کمیسیون تلفیق نیز بر این بود تا در سال‌های آینده اگر قرار است بودجه‌ای تخصیص داده شود مستقیما به وزارتخانه مربوطه اختصاص داده شود تا آنها راسا اقدام کنند.

مدیر عامل بنیاد رودکی تصریح کرد: از آنجا که در سال‌های قبل لفظ «می‌تواند» برای خرید در نظر گرفته شده بود، لذا دستگاه‌های دولتی اقدام به خرید نکردند و از آنجا که همیشه بودجه‌های ساختمانی و پروژه‌های نیمه تمام وجود دارد آنها نیز رغبتی برای این تخصیص نداشتند اما باید نگاه درست‌تری به این مقوله انجام دهیم چه بسا که بحث کمیسیون تلفیق نیز بر همین نکته تاکید دارد.

حسینی یادآور شد: نگرانی بنده چیز دیگری است ،زیرا قرار نیست ظرف یکسال یا شش ماه همه مسائل را حل کنیم بلکه باید سیستمی ایجاد کنیم تا آن مقدار را که الزام آور است انجام دهند. مقوله فرهنگ‌سازی هم باید به شکل جدی پیگیری شود.

دبیر شورای سیاستگذاری اکسپو درباره مجازاتی برای کسانی که این قانون را رعایت نمی‌کنند، گفت: دیوان محاسبات قوانین مخصوص به خود را دارد و دادسرایی در اختیار دارد که اگر قوانین مالی اجرا نشود، براساس احکام خاص خودشان با آن برخورد می‌کنند.

او همچنین درباره انتخاب آثار تصریح کرد: هر اکسپویی که تشکیل می‌شود یک مکانیسم برای پذیرش آثار دارد و تبعا همه آثار نمی‌توانند در چنین رویدادی پذیرفته‌ شوند. همچنین حوزه قیمت گذاری باید با تعاریف دقیقی صورت بگیرد.

حسینی درباره حضور هنرمندان و نگارخانه‌ای در این جریان نیز گفت: دعوت ما عام بوده و فراخوان را برای کلیه نگارخانه‌ها ارسال کردیم و دوستان دبیرخانه از دو ماه پیش به صورت شبانه روزی تلاش کردند تا این زمینه را فراهم کنند و به فروش آثار تجسمی دست پیدا کنیم.

او با تاکید بر آنکه باید به سمت تقویت نگارخانه‌ها پیش برویم ،عنوان کرد: دفتر هنرهای تجسمی باید نگارخانه‌های فعال و تخصصی را تقویت بخشد و ارتباط آنها با ستادهایی همچون اکسپو را تداوم دهد، البته این نکته بدین معنا نیست که نگارخانه‌های حاضر در اکسپوی ۹۱ غیرفعال هستند.

حسینی همچنین درباره بازار هدف مورد توجه در اکسپوی ۹۱ گفت: هدف اصلی ما فروش آثار هنرمندان است و باید به سمتی برویم که این کار به درستی انجام شود، از این رو تمام اقشار جامعه و به ویژه دستگاه‌های دولتی را در نظر گرفته‌ایم و در راستای آنها برنامه تبلیغاتی نیز برای مخاطبان پیش‌بینی کرده‌ایم تا در راستای آن بتوانیم مقوله اقتصاد هنر را فعال کنیم.

او خاطر نشان کرد: اعتراف می‌کنیم که باید سیستم دائمی فروش آثار تجسمی اجرا شود تا بتوانیم جامعه را به صورت مستمر مورد توجه این موضوع قرار دهیم و در نهایت به خلق آثار جدید و فعالیت دائمی هنرمندان تجسمی کمک کنیم.

حسینی درباره حضور کمرنگ هنرمندان شهرستانی نیز توضیح داد: این اکسپو تمام قضیه نیست و از آنجا که برخی از استان‌ها نگارخانه ندارند در نتیجه ما شاهد حضور هنرمندان آنها نبودیم و متاسفانه در برخی از موارد نیز مسوولان ادارات استانی به دلیل ارتباط با عده‌ای خاص ،سایرین را مطلع نکردند که ما بعدها این گلایه‌ها را شنیدیم لذا باید تمامی این نقایص برطرف شود تا همه استان‌ها در چنین رویدادهایی شرکت کند.

او پیشنهاد داد تا در آینده بازارچه دائمی اکسپو برگزار شود تا علاقه‌مندان به هنر و کسانی که صاحب درآمد و سرمایه هستند در جریان فعالیت‌های چنین مجموعه‌ای قرار بگیرند .

جواد صادقی – دبیر اجرایی اکسپوی ۹۱ – نیز در بخش دیگری از این نشست با مرور فعالیت‌های دبیرخانه این اکسپو و فراخوان‌هایی که برای گالری‌داران ارسال شده ،گفت:‌ علاوه بر دعوت از تمام نگارخانه‌های فعال تهران،‌ از شهرستان‌ها نیز درخواست کردیم تا اگر نگارخانه فعال در استان دارند به ما معرفی کنند و در غیر این صورت هنرمندان فعالشان را به دبیرخانه اکسپو معرفی نمایند که ماحصل این تلاش‌ها حضور ۶۰ نگارخانه و ۱۰ استان در اکسپوی ۹۱ بود .

به گفته صادقی، ۵۷۱ اثر از ۳۱۶ هنرمند به دبیرخانه اکسپو رسیده است که در روز نخست از این رویداد یک اثر از هر هنرمند به روی دیوار می‌رود و با فروش آن تابلوی دیگری از آن هنرمند جایگزین خواهد شد.

او با اشاره به تلاش‌های هیات انتخاب و داوری آثار اکسپو بیان کرد: این گروه با نهایت دقت و دلسوزی و رعایت تمامی جوانب حرفه‌ای دست به انتخاب آثار زد و ما به زودی شاهد نمایش آثار سه نسل از هنرمندان و ماحصل توانایی تجسمی خواهیم بود.

صادقی درباره عدم حضور نگارخانه‌های حرفه‌ای در چنین اکسپویی نیز توضیح داد:‌ما اعتقاد داریم که نگارخانه‌های حرفه‌ای در سطح شهر کم نیستند و حداقل ۲۰ نگارخانه فعال حرفه‌ای در تهران فعالیت می‌کنند که در تمام این سال‌ها به جامعه تجسمی خدمت کردند اما وقتی با ارائه یک فراخوان عمومی با صد نگارخانه به عنوان نگارخانه‌های فعال روبرو می‌شویم و کارهایی را از آنها می‌بینیم که قابلیت ارائه در چنین اکسپویی را ندارند باید به انتخاب و داوری آثار آنها بپردازیم.

دبیر اجرایی اکسپوی ۹۱ همچنین درباره شرایط قیمت‌گذاری آثار اکسپو توضیح داد: ۹۹ درصد قیمت‌ها براساس پیشنهاد نگارخانه‌ها به تصویب شورای سیاست گذاری اکسپو رسیده است. البته در جایی برای تعدیل بازار روی قیمت پیشنهادی دخالت کردیم اما در اکثر موارد رقم پیشنهادی نگارخانه را مورد تصویب قرار دادیم.

احمد وکیلی – عضو هیات انتخاب آثار اکسپوی ۹۱ – نیز تصریح کرد: قطعا اکسپو جایی نیست که ما آثار را انتخاب کنیم، بلکه گالری‌داران خودشان موظف به انتخاب آثار برتر هستند اما متاسفانه به دلیل اینکه ما وارث فضای اشتباه و از پیش تعیین شده‌ای هستیم با گالری‌هایی مواجه شدیم که فعال نیستند و باید آثار ارائه شده از سوی آنها مورد قضاوت یک هیات قرار می‌گرفت.

او با برشمردن معیارهای هیات انتخاب آثار عنوان کرد: توجه به حدی از توانایی، ادراک خلاقیت در آثار، عدم کپی کاری، تکراری بودن و داشتن ادراک درست از هنر معاصر در کنار تنوع آثار با دیدگاه‌های مختلف مورد توجه هیات انتخاب بود و به واسطه آن تلاش کردیم فضایی که معرفی می‌شود از یک منظر انتخاب نشده باشد تا خریداران بتوانند با مناظر مختلف و تعاریف زیبابی شناسی متفاوت روبرو شود که امیدواریم در نهایت با یک فروش خوب مواجه شویم و تمام حرف و حدیث ها و اشکالاتی که تا کنون به وجود آمده تمام شود و نهایتا هنرمندان نفع ببرند.

وکیلی همچنین به شروط هیات انتخاب برای برپایی اکسپوی ۹۱ و قوانین آن اشاره کرد و افزود: از گالری داران خواهش کردیم تا آثارشان را از انبارهایشان در نیاورند بلکه از آثار متعلق به هنرمندان کارهایی را انتخاب کنند تا این افراد بتوانند با فروش رفتن آثارشان به کارشان ادامه دهند.

او تصریح کرد: قرار است بعد از تسویه حساب و گرفتن تابلو، تا ۱۰ روز تسویه نهایی انجام شود تا شاهد تجربه‌های ناکام پیشین نباشیم.

وکیلی در پاسخ به عدم استقبال نگارخانه‌های فعال و حرفه‌ای تهران برای حضور در چنین اکسپویی گفت: با توجه به ناموفق بودن دو اکسپوی پیشین و صدمه دیدن کارها و تعاریفی که نسبت به اکسپو وجود دارد ،من این حق را به گالری داران می‌دهم که در اکسپوی ۹۱ شرکت نکنند و یا این سوال را مطرح کنند که چرا فردی همچون وکیلی باید آثار ما را ممیزی کند. زیرا هر کس مسئول است تا با اعتبار گالری خود وارد چنین عرصه‌ای شود اما این نکته نیز وارد است که از ۱۵ سال پیش تا کنون به راحتی جواز تاسیس گالری ارائه شده، در حالی که بسیاری از این گالری‌ها در طول سال حتی یک نمایشگاه نیز برپا نمی‌کنند ،لذا ما وارث یک جریان اشتباه هستیم و باعث شده‌ایم تا هنرمند و گالری دار این اعتماد را به ما نکند.

این هنرمند نقاش اضافه کرد: متاسفانه در چنین وضعیتی شاهد حضور گالری‌هایی بوده‌ام که هنرمندان خود را موظف به تحریم‌ حضور در چنین اکسپویی کرده‌اند و به این نقاشان جوان که هنرمندان موفقی هم هستند اجازه حضور در چنین عرصه‌ای را ندادند. بنده اجازه ندارم اسم گالری‌هایی را ببرم که با این جوانان قرار دادهایی یک طرفه می‌بندند تا کارشان را در کریستی به فروش برسانند، پس می‌بینید که مشکل بی شمار است.