درروزهای اخیر مردم استان آذربایجان شرقی با پدیده جدید فروش کیلویی نان مواجه هستند و همین امر اعتراضات آنان را بر انگیخته حرف دل مردم این است که اگر قرار باشد نان به صورت کیلویی عرضه شود نانوایان با عرضه نیم پخت نان باعث افزایش وزن آن و کاهش کیفیت نان مصرفی می شوند.

افزایش ناگهانی و بدون اطلاع قبلی قیمت نان در استان آذربایجان شرقی باعث شد مردم با شوک جدیدی رو برو شوند و شائبه آغاز مرحله دوم هدفمندی یارانه ها قوت یابد.

این افزایش قیمت نان در حالی رخ می دهد که از ۲۰ خرداد همزمان با سراسر کشور شاهد افزایش ۷ تا ۱۸ درصدی قیمت نان هستیم اما فشار افکار عمومی و رسانه ها باعث شد شامگاه ۲۸ خرداد سرپرست سازمان هدفمندی یارانه ها از اختصاص ۲۸ هزار تومان یارانه نان برای ۹ ماه باقی مانده سال خبر دهد و اعلام نماید با توجه به نظر رئیس‌جمهور و توافقی که با رئیس مجلس صورت گرفته، قرار شد افزایش قیمت نان با پرداخت ماهانه ۳ هزار تومان طی ۹ ماه جبران شود.چه  دولت پیش از این و همزمان با آغاز طرح هدفمندی یارانه به هر نفر ۴ هزار تومان یارانه اختصاص داده بود.

سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی از انجام نزدیک به ۳ هزار مورد بازرسی در ۸ روز اجرای طرح فروش کیلویی نان در آذربایجان شرقی خبر می دهد

صادق نجفی ادامه می دهد: از مجموع این بازرسی ها ۳۵۳ مورد تخلف کشف شده است که ۳۰۵ از تخلف های کشف شده در شهرستان تبریز و ۴۸ مورد متعلق به سایر شهرستانها بوده است.

وی با بیان اینکه ۳۱۶ مورد پرونده تخلف در رابطه با فروش کیلوی نان در استان تشکیل شده است می افزاید: ۲۶۸ مورد از پرونده های در تبریز و ۴۸ مورد درسایر شهرستانها تشکیل شده است.

سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی عمده تخلف های صورت گرفته را عدم رعایت دستورالعمل های بهداشتی، خودداری در استفاده از ترازوی دیجیتال، عدم درج قیمت، گرانفروشی و تقلب در کسب عنوان می کند و هشدار می دهد واحد های صنفی نانوایی که از ترازوی دیجیتال استفاده نکند مطابق قانون نظام صنفی ماهانه معادل ۱۰۰ هزار تومان جریمه خواهند شد.

گفتنی است در آذربایجان شرقی ۴ هزار و ۳۳۷ مورد واحد صنفی نانوایی مشغول فعالیت هستند که از این تعداد یک هزار و  373 مورد در شهرستان تبریز و ۲ هزار و ۹۶۴ مورد در سایر شهرستانهای استان در زمینه های نان لواش، نان سنگک، نان روغنی و نان بربری فعالیت می کنند.

علی شامی‌نژاد مدیر عامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه ۸ در جلسه ستاد مبارزه با سن غلات استان با اشاره به تولید ۷۵۰ هزار تنی گندم در سال ۹۰ اعلام کرده است با بارش‌های موجود در سال زراعی جاری با کمی مدیریت در مورد آفت سن غلات می‌توان به افزایش یک میلیون تنی گندم و کسب رتبه سومی کشور در تولید گندم امیدواربود.

وی با بیان اینکه با اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، مصرف نان در آذربایجان شرقی ۲۰ درصد کاهش یافته است می گوید: میزان ضایعات هم از ۳۳ درصد به هشت درصد کاهش یافته که نشانگر ارتقای کیفیت نان و نتیجه بخش بودن هدفمندی یارانه هاست. 

اما برخی مسئولان استانی در اظهاراتی متناقض می گویند خشکسالی و کاهش برداشت گندم در کشور عامل افزایش قیمت نان بوده است.بر این اساس میزان برداشت گندم در آذربایجان شرقی ۸۰۰ هزار تن بوده که امسال به ۶۰۰ هزار تن کاهش یافته و رتبه ایران را در تولید گندم  از رتبه پنجم جهان به رده هفتم کاهش داده است.

همچنین سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی اعلام کرده است قیمت خرید تضمینی گندم از هر کیلو ۳۸۰ تومان به ۴۲۰ تومان افزایش یافته است.

غلامرضا نوری نماینده بستان آباد در مجلس شورای اسلامی در این باره می گوید: این افزایش قیمت بدون مصوبه مجلس بوده و توجیه دولت مبنی بر افزایش قیمت خرید تضمینی گندم و تأثیر زیاد آن بر افزایش قیمت نان غیر منطقی است و باید بررسی شود.

اما محمد رضا فرزین دبیر ستاد هدفمندی یارانه ها اعلام می دارد: افزایش قیمت نان مربوط به افزایش قیمت خرید تضمینی گندم توسط دولت است و قیمت گذاری اعمال شده از سوی ستاد تنظیم بازار می باشد و ربطی به هدفمندسازی یارانه ها ندارد.

الگوی مصرف نان کی اصلاح می شود؟

برخی صرفه جویی را معادل کم مصرف کردن می پندارند در حالیکه صرفه جویی به معنای درست و بهینه مصرف کردن است.نامگذاری سال ۸۸ ازسوی مقام معظم رهبری به سال الگوی مصرف بر لزوم صرفه جویی ،پرهیز از اسراف و اصلاح الگوی مصرف در بین مردم صحه می گذارد چه دین اسلام ضمن توصیه به قناعت اسراف را امری مذموم می شناسد.بسیاری از مسئولان پیش از هدفمند سازی یارانه ها و حذف یارانه نان، بر این عقیده بودند که بی کیفیتی نان، ناشی از ارزان بودن آرد در دسترس نانوایان است و با حذف یارانه های آن و واقعی شدن قیمت آرد، می توان شاهد ارتقای کیفیت نان بود.اما در حال حاضر با گذشت نزدیک به دو سال از آغاز هدفمندی و تغییر سه نوبت قیمت گندم و آرد و نان نه کیفیت نان بهبود یافته و نه از ۳۰ درصد ضایعات آن کاسته شده است.

طبق آمار ایران هشتمین مصرف کننده گندم در جهان است سرانه مصرف نان در ایران حدود ۱۶۰ کیلو گرم  که نسبت به متوسط سرانه جهانی یعنی ۶۸ کیلو گرم بالاتر می باشد میزان آرد مصرفی داخلی  به ۵/۸ میلیون تن در سال می رسد

رسول خدا (ص) در اهمیت نان می فرماید:خدایا به نان ما برکت ده و میان ما و آن جدایی مینداز که اگر نان نبود نه می توانستیم روزه بگیریم،نه نماز بخوانیم و نه واجبات پروردگار خویش را به جا می آوردیم.

چرا نان سبوس دار؟

بازارنان در کشورما در اختیار چهار نان لواش،تافتون،بربری و سنگک است که نان لواش با ۴۴ درصد بازارمصرف را در اختیار دارد.بسیاری از کارشناسان افزایش سبوس و یا غنی سازی آرد را، بهترین راهکار برای ارتقای کیفیت نان می دانند

سبوس جدار خارجی گندم بوده که دارای مقادیر زیادی از ویتامین هاست بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی نیاز روزانه انسان به فیبر یا همان سبوس حدود ۳۰ گرم است که ۱۵ گرم آن باید از مصرف نان های سبوس دار تامین گردد لذا اگر هر ایرانی روزانه ۳ قرص نان سبوس دار یعنی ۴۵۰ گرم نان مصرف نماید سلامتی خود را بیمه کرده است.هر چه سبوس آرد بیشتر ارزش غذایی آن نیز افزون تر خواهد بود لذا از خوردن نان سبوس دار در وعده های غذایی نباید غافل شد چرا که خطر ابتلا به بیماری های قلبی و گوارشی را در فرد کاهش و مانع از جذب سریع قند و چربی در خون می گردد.

علل دور ریز نان در ایران

بسیاری معتقدند در طول سالهای متمادی ارزان بودن قیمت نان و نیز یارانه دولتی باعث شده مردم نان مازاد بر مصرف خریداری نمایند که همین امر ضایعات آنرا دو چندان نموده است.البته دور ریز نان در مراحل مختلف تولید ،توزیع و مصرف به وجود می آید مثلا آلوده شدن گندم انباز باعث می شود عناصر اصلی و ویتامین های آرد از بین بروند و کیفیت آن پایین بیاید.استفاده از جوش شیرین،عدم استفاده از مخمر،استفاده از نمک بیش از حد معمول،عدم رعایت شرایط مناسب فرآوری خمیر،استفاده نکردن از تنورهای مناسب و دمای مطلوب از جمله دلایل ضایعات نان در ایران است به طوریکه در ایجاد این ضایعات سهم مردم ۲۰ درصد،نانوایان ۳۰ درصد و آرد مصرفی ۵۰ درصد نقش دارند.

آموزش کارگران واحدهای نانوایی،استاندارد کردن ماشین آلات تولید نان،گسترش تولید و مصرف نانهای حجیم،بهبود کیفیت و یکنواخت کردن آرد،عرضه نان در بسته بندیهای مناسب،ایجاد رقابت سالم در نانوایی ها برای پخت با کیفیت نان و تغییر در شیوه پرداخت یارانه نان از جمله راهکارهای پیشگیری از ضایعات نان می باشد.

اگر ضایعات نان در مراحل مختلف از ۳۰درصد به ۵ درصد برسد صرفه جویی حاصل از آن خودکفایی کامل کشور در گندم را به همرا خواهد داشت و سالیانه بیش از یک میلیون تن گندم مازاد بر مصرف داخلی یا ذخیره شده و یا صادر می شود.

به نظر می رسد زمان آن فرا رسیده است تا مردم رفتار مصرفی خود را در قبال نان تغییر دهند و یک الگوی واحد در پیش بگیرند.بنابراین به منظور جلوگیری از ضایعات و مصرف درست نان بهتر است هنگام خرید آن حتما یک سفره پارچه ای یا پلاستیکی همراه داشته باشید.نان را داخل روزنامه یا کیسه نایلون سیاه نگذارید.چیدن نان های داغ روی هم باعث کپک زود رس و فساد نان می شود پس قبل از سرد شدن کامل نان آنها را دسته نکنید.خرید نان مازاد بر نیاز روزانه یکی از علل افزایش ضایعات در ایران است بهتر است نان اضافی نخرید که پس از دو سه روز بیات می شود.نان خوب نانی است که آرد آن خوب،خمیر آن تخمیر شده،نانوایش ماهر و مصرف کننده آن واقف به اصول نگهداری صحیح باشد.