نشانه رفتن انگشت‌ اتهام به سوی دولت در بحث گرانی‌ها و القای اینکه جریانی در دولت تعمداً به گرانی‌ها دامن می‌زند، موضوعی است که در هفته‌های اخیر محور اظهارنظر‌ها و تحلیل‌های طیف ناهمگونی قرار گرفته است؛ طیفی که یک سوی آن چهره‌های نام‌آشنای درون نظام هستند و سوی دیگر آن رسانه‌های ضد انقلاب که با اشتیاق زائد الوصفی از تولید محتوا معاف شده و بی‌کم و کاست تاخت و تاز رسانه‌های مدعی اصولگرایی به دولت را منتشر می‌کنند و در میانه این طیف هم نمایندگان مجلس، چهره‌های مدعی اصولگرایی، رسانه‌های منتقد دولت و اصلاح‌طلبان و رسانه‌های آنها قرار دارند. 

حلقه وصل این طیف ناهمگون اما به مانند گذشته یک چیز است و آن حمله و مخالفت با دولت است. این بار نیز محور این است که به افکار عمومی چنین القاء کنند که تحریم‌ها در گرانی‌ بی اثر است و دولت از خود سوءمدیریت نشان داده است، بنابراین دولت نه تنها مقصر گرانی‌های اخیر است بلکه به گرانی‌ها دامن می‌زند تا به هدفی خاص برسد، هدفی که از نگاه مدیر مسئول کیهان در راستای وصال به مذاکره با امریکا به عنوان تنها راه برون‌رفت از این بحران است و از نگاه داود احمدی نژاد ایجاد شکاف بین مردم و رهبری! 

ادعاهایی که البته کاملاً در تضاد با مواضع رهبر معظم انقلاب قرار دارد، چرا که ایشان در دیدار با مسئولین قوه قضائیه به صراحت فرمودند: «امروز قدرت‌های زورگوی دنیا تمام توان خود را متمرکز کرده‌اند تا شاید بتوانند به نظام جمهوری اسلامی و حرکت عظیم آن که الهام‌بخش دنیای اسلام است خدشه وارد کنند، هدف اصلی از اعمال تحریم‌ها نیز به ستوه آوردن مردم و جدایی آنان از نظام است. مسئولان هم حقاً و انصافاً تمام توان خود را به کار گرفته‌اند تا این توطئه خنثی شود.» 

آغاز موج جدید 

موجی که در این گزارش به بررسی آن می‌پردازیم تقریباً از آغاز نیمه دوم تیر ماه با مصاحبه آقای علم‌الهدی، امام جمعه مشهد با روزنامه خراسان و سرمقاله حسین شریعتمداری در روزنامه کیهان آغاز شد، گرچه پیش از این هم جسته و گریخته چنین تحلیل‌هایی از سوی برخی افراد ارائه می‌شد و این را هم مانند هزاران موضوع و مشکل دیگر به گردن جریان موهوم انحرافی و یا به عبارت بهتر نزدیکان رئیس جمهور و دولت می‌انداختند، اما موج اخیر از همین نقطه فراگیر شد و در فاصله کمتر از دو هفته به اکثر نمایندگان مجلس، چهره‌های سیاسی اصولگرا، روزنامه‌های اصلاح‌طلب و رسانه‌های ضد انقلاب رسید. 

روزنامه کیهان در نخستین موارد از این دست مدعی شده بود جریانی در دولت تعمداً به گرانی‌ها دامن می‌زند و جریان مرموزی در داخل کشور تحریم‌های اقتصادی دشمنان بیرونی را فلج‌کننده و راه برون رفت از آن را تن دادن به خواسته‌های غیرقانونی و باج‌خواهانه حریف قلمداد می‌کند. 

در همین حال علم الهدی، امام جمعه مشهد در مصاحبه‌ای با روزنامه خراسان با تکرار عبارت‌هایی همچون گرانی هیچ ربطی به تحریم‌ها ندارد، این بحث را مورد تأکید قرار داد و افزود: «تحریم‌ها بهانه ای برای گرانی شده است. او همچنین مدعی شد که (متولیان امر) پس از تعطیلات نوروز کشور را رها کرده‌اند و به همین دلیل شرایط این گونه شده است. او در پاسخ به سؤال خبرنگار که «آیا این شرایط را از ضعف دولت می‌دانید؟» پاسخ داد: «ضعف هم نیست؛ چه بسا عمد باشد. من ضعف نمی‌دانم.» موضعی که البته به فاصله کمتر از دو هفته از سوی وی تعدیل شد و امام جمعه مشهد، در دیداری که در روزهای اخیر با مدیران بهزیستی خراسان رضوی داشته، تحریم‌ها را عامل اصلی گرانی‌ معرفی و تأکید کرده: «گرانی امروز، نتیجه سوء‌مدیریت دولت و ندانم‌کاری مسئولان نیست؛ بلکه نتیجه اقدامات خصمانه‌ غرب است!» 

همزمان با اظهارات اولیه علم الهدی حجت الاسلام سید محمد سعیدی، در خطبه‌های نماز جمعه قم نیز گفت: «دولت نباید در خصوص گرانی فرافکنی کند.» 

بیرقی که در تعطیلی بهارستان دست به دست شد 

بی‌اثر خواندن تحریم‌ها بر وضعیت اقتصادی کشور و تأکید بر مقصر بودن دولت چه با سوء مدیریت و چه تعمداً در دامن زدن به گرانی‌ها بیرقی است که در مجلس نیز دست به دست می‌شود و گرچه بهارستانی‌ها در تعطیلات به سر می‌بردند اما با میدان‌داری خبرگزاری مهر، سایت خبری خانه ملت و برخی سایت‌های خبری نزدیک به شهردار تهران و رئیس مجلس این افتخار نصیب نمایندگان جدید و قدیم می‌شود تا همزمان با این موج، دولت را متهم کنند. 

در این میان برخی نمایندگان تازه راه یافته به مجلس نهم هم سعی می‌کنند کلیدواژه «جریان انحرافی» را در تحلیل‌های خود به کار ببرند تا شانس برگزیده شدن از سوی رسانه‌های مخالف دولت را داشته باشند. در همین زمینه حسین آذین، عضو هیأت رئیسه کمیسیون اصل ۹۰ با بیان اینکه جریان انحرافی در گرانی و تورم اخیر نقش دارد به باشگاه خبرنگاران(رسانه وابسته به صدا و سیما) می‌گوید: «قطعاً جریان انحرافی پشت پرده گرانی‌ها و تورم اخیر قرار دارد چرا که ایجاد نارضایتی در مردم از اهداف این جریان بوده لذا با حربه اقتصادی سعی در پیشبرد برنامه‌های خود دارند. مصطفی افضلی فرد، نماینده مردم اردبیل هم مدعی می‌شود مافیای قدرت و ثروت با تبانی شرکت‌های خارجی در راستای ناراضی نمودن مردم از نظام تلاش می‌کنند و مناسبات ناسالم اقتصادی جریان انحرافی به گرانی‌ها دامن می‌زند. 

در همین حال محمد ابراهیم رضایی، نایب رئیس کمیسیون شوراهای مجلس مدعی می‌شود: «سوءمدیریت و کارهای حاشیه‌ای دولت، مشکل گرانی‌ را در جامعه تشدید کرده است، این دو عامل توجه مدیران اجرایی را از موضوعات اصلی کشور منحرف کرده است.» 

عبدالرضا مصری، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس، با بیان اینکه نباید با فرافکنی همه مشکلات در حوزه اقتصاد را به گردن تحریم‌ها انداخت،‌ مدعی می‌شود که اولویت امروز دولت تورم و گرانی نیست! و عبدالکریم رجبی، عضو کمیسیون اقتصادی به صراحت می‌گوید: «دروغ می‌گویند، گرانی هیچ ربطی به تحریم ندارد.» 

نماینده‌های باسابقه‌تر نیز البته از این قافله جا نمی‌مانند و برای نمونه ارسلان فتحی پور، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تأکید می‌کند: گرانی‌ها ربطی به تحریم ندارد، بلکه فتنه جدید در راه است. جعفر قادری، نماینده شیراز نیز می‌گوید: برای کنترل گرانی‌های افسارگسیخته هماهنگی و همراهی لازم در تیم اقتصادی دولت وجود ندارد و مسئولان عزم و اراده جدی برای ساماندهی امور و تدبیر کردن گرانی‌ها و آشفتگی بازار ندارند! 

غلامرضا مصباحی مقدم، نماینده تهران در مجلس که در این دست اظهار نظرها قدمت بیشتری نسبت به سایرین دارد تصریح می‌کند: تورم و گرانی حاصل عملکرد دولت است. سید رمضان شجاعی کیاسری هم می‌گوید: سوء مدیریت در دولت عامل اصلی گرانی‌ها در کشور است. موسی‌الرضا ثروتی، نماینده بجنورد هم ناهماهنگی درتیم اقتصادی دولت را از دلایل گرانی‌های اخیر معرفی می‌کند و عزت‌الله یوسفیان نماینده آمل هم معتقد است گرانی‌ها دلیلی جز ضعف مدیریت دولت ندارد! 

در این شرایط فعالان سیاسی اصلاح‌طلب که مقصر بودن دولت در گرانی‌ها را محرز تلقی می‌کنند گام را فراتر گذاشته و افرادی مانند محمدرضا تابش، نماینده اردکان تأکید می‌کنند: «مسئولان و مسببانی که باعث بالا رفتن قیمت مواد غذایی در کشور شده‌اند باید خالصانه از مردم عذر‌خواهی کنند.» 

لاریجانی سفیری برای قم 

در این میان رئیس مجلس هم که سال جدید را با موضوع گرانی آغاز کرد، مجدداً به قم سفر می‌کند. لاریجانی در نخستین روز کاری مجلس هشتم بعد از تعطیلات نوروزی پیش‌بینی کرد در صورت افزایش یارانه نقدی توفان تورم ایجاد می‌شود و در روز انتخابات مجلس نیز مدعی شد دولت می‌خواهد بنزین را ۲ هزار تومان کند و بالاخره به اینجا رسید که گرانی‌های امروز ناشی از بی توجهی دولت به نظر مجلس در بحث هدفمندی یارانه‌ها است. 

لاریجانی در تعطیلات تابستانی مجلس به قم می‌رود تا با مراجع و علما دیدار کند و گزارشی از وضعیت اقتصادی کشور ارائه نماید. رئیس مجلس در دیدار علما با اشاره به افزایش تحریم‌های اقتصادی در چند سال اخیر و بروز مشکلات اقتصادی در داخل کشور، می‌گوید: سهم تحریم در مشکلات کنونی اقتصادی کشور تنها ۲۰ درصد است از این رو مسئولان باید علت‌های دیگر این موضوع را ریشه یابی و بررسی کنند. وی البته علت را ریشه یابی هم می‌کند و می‌گوید: اجرای روش و اقدامات غلط و نادرست در کشور موجب تشدید فشارها می‌شود. 

رسانه‌های مدعی اصولگرایی پیشرو در اتهام زنی 

اما این تنها نماینده‌های مجلس نبودند که مواضعشان بر همین موج تنظیم شده بود، رسانه‌های مدعی اصولگرایی هم نقش مهمی در پیشبرد این پروژه دارند. علاوه بر روزنامه کیهان که نخستین مدعی این دروغ‌بزرگ است، روزنامه مدعی اصولگرایی جوان (وابسته به یک نهاد نظامی) در گزارشی با عنوان نقش گروه خرابکار دولتی در گرانی‌ها، با اذعان به توجه ویژه رسانه‌های فارسی زبان معاند با جمهوری اسلامی به بحث گرانی‌ها می‌نویسد: «حتی کارشناسان اقتصادی مخالف نظام که دائم در حال گفت و گو با این رسانه‌ها هستند نیز نتوانسته‌اند گرانی‌های اخیر را حاصل تحریم‌ها بدانند و به آن نسبت دهند و دائم از آثار روانی آن دم می‌زنند و این گرانی‌ها را حاصل وضعیت داخل می‌دانند. 

در تحلیل این روزنامه آمده: «موج سواران دلال، زیاده‌خواهان محتکر، تولیدکنندگان بی‌تعصب و افزون‌خواه وشبکه خرابکار فعال در دولت گرانی‌ها را به تحریم متصل کرده وبه عنوان همراهان داخلی دشمنان در کنار رها‌سازی برخی وظایف از سوی مسئولان دولتی، تحریم راهمچون سایه‌ای در شب بزرگ جلوه می‌دهند.» سایت جوان‌آنلاین هم در همین بحبوحه از نقش جریان انحرافی در گرانی‌های اخیر می‌گوید. 

رسانه‌های طیف دیگری از اصولگرایان یعنی جبهه پایداری هم در این میدان بازی کرده و نشریه متعلق به حمید رسایی که ارگان نیمه رسمی طیفی از اعضای جبهه پایداری محسوب می‌شود در شماره اخیر خود مدعی شده دولت عامل گرانی‌ها و فشارهای اقتصادی اخیر است و تعدادی از اطرافیان رئیس‌جمهور با اهدافی خاص به این موضوع دامن می‌زنند، ضمن آنکه تحریم‌ها هیچ نقشی در فضای به وجود آمده فعلی ندارد! در بخشی از این مطلب که مورد استقبال سایت رجانیوز دیگر ارگان نیمه رسمی جبهه پایداری نیز قرار گرفته آمده است: «برآیند تحرکات دولت نشان‌دهنده آن است که گویا جریانی عامدانه به دنبال به هم ریختن بازارها و اقتصاد کشور است و تمایلی به ساماندهی آن ندارد. این جریان از هسته اصلی تصمیم‌گیری دولت شروع شده و به سطوح پائین‌تر تسری یافته است. بی‌تحرکی مدیران اقتصادی که نقش مستقیم در کنترل بازار دارند را می‌توان نتیجه برنامه‌چینی همین جریان مشکوک دانست.» 

یک بازی دو سر برد برای معاندین 

اما چهره‌ها و رسانه‌های اصلاح‌طلب و ضدانقلاب اعم از سایت‌ها و روزنامه‌ها که مخالفان اصلی دولت به حساب می‌آیند کمتر به تولید محتوا در این زمینه می‌پردازند چرا که فرجام این دعوا برای آنها بازی دو سر برد است و مشتاقانه از اتهام‌زنی اصولگرایان به دولت استفاده می‌نمایند. برای نمونه روزنامه اصلاح‌طلب آفتاب‌یزد در شماره اخیر خود «ارتباط گرانی‌ها با جریان انحرافی اقتصادی» را برای تیتر یک برگزیده است. این تیتر اشاره به اظهارات محمد خوش‌چهره در مصاحبه با سایت خبری نزدیک به قالیباف دارد. 

خوش‌چهره در بهمن ماه سال گذشته تئوری جریان انحرافی اقتصادی را مطرح کرده بود و این بار با قاطعیت بیشتری از آن سخن می‌گوید. وی مدعی شده:جریان انحرافی اقتصادی معاش مردم را هدف قرار داده و دستگاه‌های امنیتی باید هوشیار باشند. دشمن سعی کرده اقتصاد را شکننده کند، اما همه این شکنندگی توسط دشمن صورت نگرفته بلکه به واسطه جهالت و غفلت و بسترسازی شبه تعمدی بخشی از مسئولان در حال انجام است. 

از همین دست می‌توان به اقبال ویژه رسانه‌های اصلاح‌طلب و بیشتر از آن رسانه‌های ضدانقلاب به اظهارات اخیر داود احمدی‌نژاد اشاره کرد وقتی مدعی شد جریان انحرافی می‌خواهد با دامن زدن به گرانی‌ها مردم را از رهبری و ولایت جدا کند! 

این خبر که در سایت خبری فارس منتشر شده در مدت زمان کوتاهی به تیتر یک رسانه‌های ضد انقلاب تبدیل شد چرا که در راستای هدف آنها یعنی القای حاکمیت دوگانه در جمهوری اسلامی ایران بود. داود احمدی‌نژاد در یک سخنرانی در محمود آباد مدعی شده بود: «حال که جریان انحرافی و دولت نتوانست در انتخابات و دیگر جریان‌های برنامه‌ریزی شده از سوی آنها موفق شود به گرانی لجام گسیخته در کشور دامن زده است تا آستانه صبر و تحمل مردم را تمام کند، به خیال اینکه مردم با این فشارها به خیابان می‌ریزند و از ولایت دست می‌کشند.» 

مهدی طائب، مسئول قرارگاه عمار هم در موضعی مشابه داود احمدی نژاد، البته در مکانی مشابه یعنی در همان محمود آباد می‌گوید: جریان انحرافی طرح براندازی را راه انداخته و زمانی که انسان به پرونده‌ مفاسد اقتصادی می‌نگرد به این نتیجه می‌رسد مسئله فراتر از این‌ها است و جریان انحرافی به دنبال بردن آبروی نظام است تا سبب درهم ریختگی نظام شود. وی ادامه داده که در موضوع گرانی داستان ضعف دولت نیست بلکه خیانت برخی افراد است که وضعیت جامعه را به این روز رسانده است.

واقعیت صحنه 

واقعیت آن است که دولت در سکوتی که مخالفانش آن را بی‌تدبیری تعبیر می‌کنند و در میانه هیاهوی موجی که آن را بازخوانی کردیم در تلاش برای مقابله با جنگ اقتصادی غرب است. در همین رابطه دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، با استناد به گزارش رئیس‌جمهور در جلسه اخیر مجمع گفت: «گزارشات دولت حکایت از یک امیدواری بود که نشان می‌داد دولت یک ستاد تدابیر اقتصادی را از دو سه سال پیش طراحی کرده و از طرفی علاوه بر آن کمیته‌ای را تشکیل داده‌اند که به طور دائم به ریاست آقای رئیس‌جمهور جلسه دارند.» 

اما سناریوی اخیر از لحاظ زمانی تقریباً مقارن با پایان نخستین مرحله از رسیدگی به پرونده فساد بزرگ مالی کلید می‌خورد و هنوز از حافظه افکار عمومی پاک نشده است که چه تلاش‌هایی از سوی طراحان همین سناریو صورت گرفت تا دولت را در ماجرای فساد مالی تخریب و متهم کنند و می‌بینیم که هنوز فشار آن اتهام‌زنی‌های بی‌اساس از شانه‌های دولت پائین نیامده که موج جدیدی به راه می‌افتد. 

در سناریوی اخیر در حالی تلاش می‌شود دولت را به دامن زدن تعمدی به گرانی‌ها محکوم نمایند که این در تناقض با ادعای پیشین آنها یعنی تلاش دولت برای کسب مجدد کرسی ریاست جمهوری آینده با معرفی یکی از نزدیکان رئیس جمهور است؛ چرا که منطق حکم می‌کند اگر تیم فعلی اندیشه پیروزی دوباره را دارند، کارنامه قابل قبولی به ویژه در یک سال پایانی فعالیت خود ارائه دهند تا مورد اقبال عمومی قرار گیرند؛ چرا که گزارش عملکرد یک سال پایانی بیش از سایر گزارش عملکردها در اذهان باقی می‌ماند. در عین حال اجرای موفق طرح تحول اقتصادی برای دولتی که جسارت ورود به آن را علی رغم تمام فضاسازی‌های مسموم داشت، بحثی حیثیتی است و منطق ایجاب می‌کند که با وجود تمام فشارها، به جای اینکه دولت در موضع انفعال برآمده و وقتش را به دفاع از عملکرد خود در برابر اتهامات سپری کند، از مدت زمان باقی مانده برای به ثمر رسیدن این طرح و سامان بخشی به اقتصادی که مورد هجمه خارجی و داخلی است بهره ببرد.