true
مزاحمت تلفنی پدیده‌ای قدیمی است که از دوره تلفن‌های سه‌رقمی تاکنون به چشم می‌خورد، هرچند این مسیر با فراز و نشیب‌های متعددی مواجه بوده و از چند سال پیش، مزاحمت پیامکی نیز به آن افزوده شده است.
این حرکت در قوانین ایران عملی مجرمانه تلقی شده و مجازات‌هایی تعزیری همچون جریمه، شلاق و حبس نیز برای آن در نظر گرفته شده است چرا که مجازات‌ها در عمل هم نتوانسته این ناهنجاری اجتماعی را به صورت کامل مهار کند.
درباره چرایی این موضوع با سرگرد نیک نفس در پلیس فتا به گفت‌وگو نشستیم که در پی می‌آید.
– با گسترش روز افزون فروش سیم کارت‌های اعتباری بدون ضابطه این خط‌ها با قیمتی پایین و بدون محدودیت سنی در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد که وسیله‌ای برای مزاحمان و برخی اقدامات تبهکارانه مجرمان شده است. در این زمینه پلیس فتا چه طرح‌های پیشگیرانه‌ای دارد؟
ضریب نفوذ تلفن همراه طی سال‌های اخیر به شدت افزایش داشته است. آمارهای رسمی گویای این مطلب است چرا که گسترش استفاده از این وسیله ارتباطی در کشور بالای ۷۵درصد شناخته شده است. این موضوع فرصت‌هایی را برای کسب و کارهای مختلف ایجاد کرده و از سوی دیگر به‌عنوان ابزار مجرمانه هم استفاده می‌شود. علاوه بر مزاحمت وسیله‌ای برای کلاهبرداری‌ها نیز شده است. کلاهبرداران با استفاده از این خطوط اقدامات مجرمانه‌ای انجام می‌دهند که در این میان پیامک‌های مزاحمت‌آمیز و گاها تبلیغاتی در برخی موارد به یک موضوع حاد تبدیل شده است. این گونه پیامک‌ها را به دو گروه می‌توان دسته‌بندی کرد؛ دسته‌ای از پیامک‌ها مجرمانه‌اند و با انگیزه کلاهبرداری ارسال می‌شوند و دسته‌ای دیگر با انگیزه مزاحمت برای افراد که یا به صورت انبوه یا به صورت فردی برای اشخاص ارسال می‌شوند. هر کدام از اینها موضوعات متفاوتی را تشکیل می‌دهند. از سوی دیگر مزاحمت‌های انبوه تحت عنوان پیامک تبلیغاتی مطرح شده که موضوع جداگانه‌ای است. طی تفاهمی که میان سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) که ناظر بر کار اپراتورها است با پلیس فتا صورت گرفته و رسیدگی به شکایات از طریق رگولاتوری انجام می‌شود. مشترکان می‌توانند از طریق سایت سازمان تنظیم مقررات، ثبت شکایت کنند و در صورتی که اپراتور مربوطه اقدامی برای پاسخگویی به شکایت نکند، عدم رضایت مشترک منجر به تشکیل پرونده قضایی خواهد شد و در نهایت پلیس به‌عنوان ضابط قضایی به این حوزه ورود می‌کند. پیامک‌های تبلیغاتی یک فرصت محسوب می‌شود اما باید مسائل اخلاقی و عرفی جامعه هم مد نظر قرار گیرد. در بهمن ماه سال گذشته سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ابلاغیه‌ای را به اپراتورها صادر کرد مبنی بر اینکه از مشترکان درخصوص دریافت پیامک‌های تبلیغاتی تاییدیه بگیرند. این موضوع در یک بازه زمانی مورد توجه قرار گرفت ولی باز هم مسکوت ماند. امید آن می‌رود که مسئولان دقت نظر بیشتری راجع به این موضوعات داشته باشند.
– برای طرح شکایت از مبانی قانونی از چه طریقی باید وارد عمل شد؟
کسی که با پدیده مزاحم تلفنی مواجه می‌شود، می‌تواند از دو مسیر شرکت‌های مخابراتی یا دادسرا از فرد مزاحم شکایت کند. هرچند شرکت‌های مخابراتی نیز در صورت استمرار مزاحمت در نهایت پرونده را به محاکم قضایی ارسال می‌کنند. طبق ماده۶۴۱ قانون مجازات اسلامی هر گاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص مزاحمت ایجاد کند؛ بنا به رای مراجع قضایی علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا ۶ ماه محکوم خواهد شد. در صورتی که این موضوعات مورد پیگیری قرار بگیرد قانون مجازات‌های سنگینی در نظر گرفته است به علاوه در صورتی که به شکایت رسیدگی نشود امکان اینکه به طور مستقیم با عنوان «مزاحمت» طرح شکایت کنند باید رسیدگی قضایی صورت گیرد که مزاحمت‌های تلفنی هم مشمول این قانون می‌شود. متاسفانه اقداماتی که در سال‌های اخیر با انگیزه اقتصادی و حجم خطوطی که واگذار شده، مشکلاتی را در این حوزه ایجاد کرده است. طی جلساتی که با اپراتورها داشتیم، متقاضی اقداماتی در مورد ساماندهی مشترکان بودیم. البته طی یک و دو سال گذشته با سختگیری بیشتری واگذاری خطوط انجام شده و تا حد زیادی امکان شناسایی افراد صاحب خط وجود دارد. لازم به ذکر است برای رسیدگی به مزاحمت‌های تلفنی طبق دستورالعمل از طریق اپراتورهای مربوطه و سازمان تنظیم مقررات رادیویی اقدام به تنظیم شکایت کرده که اخطارهای لازم داده می‌شود. در صورتی که رسیدگی نشود از دریچه مراجع قضایی ورود می‌کنند که براساس قانون مجازات یک تا شش ماه زندان در نظر گرفته شده است. در این میان یا اپراتور مربوطه که مزاحمت از طریق خط مربوط به آن اپراتور ایجاد شده قادر به ارایه اطلاعات فرد مزاحم به مرجع قضایی یا پلیس است. در صورتی که مقدور بود مظنون به مراجع قضایی معرفی شده، در غیر این صورت خود اپراتور باید پاسخگو باشد و در برابر قانون مسئول است. مردم به راحتی نباید از حق خود بگذرند که با این کار نه تنها حق خود را پایمال می‌کنند بلکه موجب ضایع شدن حقوق دیگران هم می‌شوند و این فرصت را به مجرمان می‌دهند که دوباره مرتکب خطا شوند.
– پلیس فتا چه اقدامی در زمینه پیامک‌های تبلیغاتی که منجر به دخالت در حریم خصوصی افراد می‌شود، انجام داده است؟
بحث پیامک‌های تبلیغاتی موضوع میان بخشی بین سایر دستگاه‌هاست. با تفاهمی که با سازمان رگولاتوری و پلیس فتا صورت گرفته حداقل رشد ارسال پیامک‌ها در زمان‌ها و محتوای نامناسب تبلیغاتی را کاهش داده علاوه بر اینکه در حوزه پیشگیری و مراجع قضایی هم اقداماتی انجام شده است. به طور مثال سال گذشته پرونده قضایی در پلیس فتا با موضوع دسترسی غیرمجاز به اطلاعات مشترکان تلفن همراه در دست بررسی قرار گرفته بود که جنسیت و شغل مشترکان به صورت طبقه‌بندی شده به فروش گذاشته شده است. پلیس فتا در این زمینه تشکیل پرونده قضایی داد که مسئولان دستگاه‌های ذی‌ربط براساس دستور قضایی فراخوانده شدند و مورد بازجویی قرار گرفتند، این پرونده در حال حاضر تکمیل شده و در دادسرای ویژه جرایم رایانه‌ای در دست رسیدگی است و به‌زودی پرونده به دادگاه ارجاع خواهد شد. با اعلام مشخصات کامل که منجر به پیشگیری شود، رسانه‌ای خواهیم کرد که تلنگری به مجرمان زده شود. موضوع حریم خصوصی افراد، خط قرمز ماست چرا که یکی از مهمترین اهداف پلیس فتا حفظ حریم خصوصی افراد در بستر فضای مجازی و ارتباطات دیجیتال است.
– استفاده از سیم کارت‌های اعتباری در کشور و بی‌توجهی این شرکت‌ها به ثبت‌نام مشترکان باعث شده طی سال‌های اخیر علاوه بر مزاحمت‌های تلفنی با گروه جدیدی از مجرمان تلفنی روبه‌رو شویم که بعد از اقدامات مجرمانه‌شان بدون اینکه ردی از خود باقی بگذارند، متواری می‌شوند. راهکارهای مقابله با این پدیده شوم را از نگاه پلیس فتا بفرمایید؟
دادسراها به شکایتی که به وسیله مخابرات ارسال شده باشد، سریع‌تر رسیدگی می‌کنند. عنوان شکایت می‌تواند «ایجاد مزاحمت تلفنی» یا «ایجاد مزاحمت تلفنی از طریق ارسال پیامک» باشد. در صورتی که مزاحم تلفنی از الفاظ غیرمودبانه استفاده کرده باشد، امکان افزوده تقاضای «اعاده حیثیت» به شکایت نیز وجود دارد. مخابرات نیز اطلاعات موردنظر را برای تصمیم‌گیری در اختیار دادگاه قرار می‌دهد، در مواردی هم که موضوع عدم دسترسی به اطلاعات مجرمان وجود داشته باشد از طریق محاکم قضایی و پلیس اقدام کرده و اپراتورها مجرمان را شناسایی می‌کنند در صورتی که اپراتورها نتواند اطلاعاتی را در اختیار بگذارند، مسئول‌اند که با دستور قضایی مسئولان مربوطه احضار می‌شوند. شرکت مخابرات در این زمینه از ظرفیت‌های مخابراتی قابل‌توجهی برخوردار است و حتی توانایی شناسایی مشخصات فنی گوشی تلفن همراه مزاحم را نیز دارد.
true
false
false
false
