true
این گزارش در نگاهی اجمالی به برخی از مشکلات تئاتر نگاه کرده و زبان حال چند تن از دست اندرکاران را جویا شده است.
فقدان تفاهم در مدیریت تئاتر
محمد‌امیر یار‌احمدی، رئیس کانون نمایشنامهنویسان خانه تئاتربا بیان
اینکه ممیزی بیش از حد در تئاتر خودنمایی می‌کند ،اظهار داشت:
درنمایشنامه‌های ایرانی ممیزی‌های سخت‌گیرانه‌ای وجود دارد که باعث عدم
مطرح شدن و چاپ شدن و حتی زمینه‌ای برای اجرای آنها وجود ندارد؛ چرا که
به سد ممیزی برخورد کرده ،در این صورت است که ممیزی در مورد کارهای خارجی
کمتر اعمال می‌شود و کارگردان‌ها هم برای اینکه ضریب اطمینان‌شان برای
اجرا بالاتر برود روی به این کارها می‌آورند زیرا شرایطی مهیا نیست که
نمایشنامه‌نویس به شکل تمام عیار ورود پیدا کند.
وی افزود: وقتی بخواهیم به شکل خاص به موضوع تئاتر بپردازیم و عاری از
تمام جاذبه‌های هنری و فرهنگی آن را کنترل کنیم در چنین شرایطی نمایشنامه
نویسان کارهایشان تصویب نشده ،یا اساسا نوشته نمی‌شود. با کمبود کار
روبه‌رو نیستیم بلکه با فقدان تفاهم در مدیریت تئاتر روبه‌رو هستیم. هر
زمانی که زمینه برای رشد و نمو جریان نمایشنامه نویسی بازتر بوده با
تعداد کثیری از آثار درخشان روبه‌رو بوده‌ایم. هیچ مشکلی برای تولید
نداریم و نویسندگان ما دچار نزول نشده‌اند.
وی در ادامه افزود: به نظر می‌رسد مسئولان تازه ورود با رویکرد دفاع، از
کارهای ایرانی حمایت می‌کنند اما تا پیش از آن مسئولان نقد را در جوامع
دیگر روا می‌دانستند و البته برای داخل کشور این مسائل وجود دارد که
نمی‌توانیم نقد سازنده داشته باشیم البته بارها و بارها اعلام شده که هنر
کاملا دولتی است و به هیچ عنوان خصوصی نیست.اگر نمایشنامه یا اثر هنری در
شرایط طبیعی خودش رشد و نمو پیدا کند طبیعتا یک اثر فاخر است. فاخر را در
جریان هنری نمی‌توان از بیرون تزریق کرد.
تئاتر حقیقت، تئاتر فاخر و لقب‌ها و توصیف‌هایی که در مورد هنر می‌دهند
در واقع تعاریفی است که برای کنترل اندیشه در تئاتر آمده و گرنه هر جریان
هنری فی‌نفسه در خود هنر را جای می دهد فاخر و غیرفاخر ندارد. هر اثر
هنری که دارای ویژگی‌های خاص خود باشد؛ اثری فاخر است.
رئیس کانون نمایشنامه نویسان تئاتر، این هنر را بیان کننده احساسات
نامید و گفت: تئاتر از مکانی حقیقت را به شما انتقال می‌دهد که شما با
دریافت آن احساس امنیت می‌کنید اما اگر به صداقت تئاتر شک داشته باشیم،
مانع آشتی آن با جامعه خواهیم شد.
وی از اینکه مسولان کمتر به دیدن تئاتر می روند، اظهار تاسف کرده و گفت:
مسوولانی باید تئاتر را ببینند تا تاثیرات مثبت یا منفی سیاست‌گذاری و
اقدامات خود را در جامعه مشاهده کنند. در کشورهای خارجی دیدن تئاتر برای
مسئولان فضیلت نیست بلکه یک ضرورت است.
بهزاد فراهانی: بوی پا را به گردن پوتین نیندازید
بهزاد فراهانی، بازیگر و فیلمنامه نویس تیاتر با بیان اینکه این
هنرمندان نیستند که به سمت متون غربی گرایش دارند بلکه سیاست مرکز هنرهای
نمایشی است که این وضعیت را ایجاد می‌کند ،اظهار داشت: گرایش هنرمندان
به طرف متون غربی نتیجه سیاست کلان مرکز هنرهای نمایشی و وزارت ارشاد و
معاونت هنری وزارت ارشاد است. زمانی که هنرمندان و درام‌نویسان ایرانی
روی شخصیت‌های ملی خودشان کار می‌کنند مدعی‌اند و کار را در پیچ و خم
نشدن می‌اندازند.
کارگردان و بازیگر در نمایش «پتک» با بیان اینکه اگر در تئاتر بخواهد
مسائل روز را مطرح کنند با هزار و یک چالش روبه‌رو می‌شود، تصریح کرد:
هنر در ایران کاملا دولتی است و وقتی بخش خصوصی بخواهد ورود پیدا کند،
دولت می‌گوید این است و جز این نیست. هنر نقد؛هنر مخطومی است.
فراهانی با بیش از سه دهه حضور مستمر در سینما، تلویزیون و تئاتر اذعان
داشت: هنر پدیده الهامی و تراوشات دلی است بنابراین نباید دستوری شود،
دیگر هنر نیست .هنر وقتی هنر است که زاییده دانش و تفکر و اولویت و
برآمده از الهامات روحی و روانی باشد. روح زیبای عشق در هنر ایران متجلی
است.
سیامک صفری:اجرای نمایشنامه های غربی اشکالی ندارد!!
سیامک صفری بابیان اینکه بازیگران توانای زیادی در تئاتر داریم که چندان
دیده نمی‌شوند، اظهار داشت: تنوع نمایشنامه‌های خارجی بیشتر است وبه طبع
گرایش هم بیشتر می‌شود که اشکالی هم ندارد، نباید لزوما بومی و ایرانی
باشد چرا که مضامین تئاتر در همه جای دنیا مشترک است. آن‌گونه نیست که
در جای دیگری در دنیا نوشته شده حرفی برای ما نداشته باشد .شکسپیر و چخوف
مگر چند بار در سال اجرا می‌شود درصورتی که باید پرسید چرا اجرا
نمی‌شوند؟
این کارگردان و نویسنده تئاتر با بیان اینکه نمایشنامه های ایرانی
محدود بوده و جوابگوی نیاز اجرای ما نیست ،تصریح کرد: در این حالت به
طبع گرایش به نمایش خارجی بیشتر خواهد شد چرا که تئاتر مضامین بزرگی را
دنبال می‌کند.
بازیگر نمایش« آقای اشمیت کیه؟» درمورد نمایش‌های بومی اذعان داشت:
نمایش‌های بومی و آیینی مانند تعزیه، مراسم عزا یا مولودی خوانی خاص
ماست ولی وقتی در تئاتر تعریف می‌شود به دنبال مفهوم دیگری است. مضامینی
که معمولا تئاتر به دنبال آن بوده موضوعات متفاوتی است که همیشه مسئله
بشر بوده مثلا بحث حسادت ،جنایت وعدالت مضامین بزرگی است که تئاتر همیشه
به دنبال آن است .رفتن نمایش خارجی روی صحنه هیچ اشکالی ندارد ، چرا که
ساختار محکمتری دارد و بیشتر به تئاتر نزدیک بوده و خطاهای آن کمتر است.
هادی مرزبان: تیاتر ما یک تئاتر وارداتی است
کارگردان و بازیگر عرصه تئاتر با بیان اینکه تئاتر ما یک تئاتر وارداتی
بوده و از غرب گرفته شده، اظهار داشت: با وجود این صنعت وارداتی اما
باید به منابعمان افتخار کرده و راه را پیدا کنیم چرا که ما دریای عظیم
شاهنامه،حضرت حافظ ، مولانا و….. و فیلسوفان بزرگی داریم. بعضی از
اساتید ما مقهور و مغرور تیاتر غرب شده اند در صورتی که در کشورها ی دیگر
که از غنای فرهنگی کمتری نسبت به ما برخوردارند ،اینگونه نیست.
کارگردان تیاتر «شب روی سنگفرش خیس» با بیان اینکه این به معنای رد
تیاتر غرب نیست، اظهار داشت: منابعی داریم که می‌توانیم از آنها
به‌بهترین نحو استفاده کنیم. با وسعت دید مدیران باید با خود‌باوری و
هویت گم شده‌مان آشتی کنیم؛ اینقدر مقهور ایسم‌ها‌ی غربی شده‌ایم که
خودمان را حقیر حس کردیم .
این هنرمند تئاتر در زمینه استفاده گروه‌های تئاتری از بازیگران سینمایی
که تجربه تئاتری ندارند، اظهار داشت: افرادی که بازیگران سینمایی را برای
گیشه به تئاتر می‌آورند، ارزش‌های تئاتر را خدشه‌دار می‌کنند و کسی که
این عمل را انجام می‌دهد، تئاتر را نمی‌شناسد.
کوروش نریمانی: جهانشمولی نمایشنامهنویسان ایرانی
این طنز‌پرداز و کمدی‌نویس تیاتر با بیان اینکه درک از متون ایرانی بسیار
ضعیف است، تصریح کرد: نگاه عمیقی به نمایشنامه های ایرانی نمی شود که
نقش اصلی آن به مدیریت بر می‌گردد. با توجه به شعار‌هایی که مبنی بر
تیاتر ایرانی می‌دهند اما عملکرد آنها بر عکس است. در واقع متون غربی
خنثی و بلا‌تکلیف غربی اجرا می‌شود زیرا می خواهند از تیررس نقد و
معزولیت نجات یابند .
کوروش نریمانی درباره حضور و جایگاه تئاتر ایرانی در عرصه بین‌المللی
گفت: هر نمایشی که برای اجرا به کشور دیگری می‌رود بیانگر فرهنگ، آداب و
رسوم مملکت اش است. جای نمایش ایرانی با سبک و سیاق و شیوه‌های اجرایی
خاصش در تئاتر جهان خالی است. خاصه آنکه بخشی از شیوه‌های اجرایی مشخصا
ایرانی تئاتر ما، بسیار هم به روز است. در هیچ کجای دنیا از نمایشنامه
نویسان ایرانی استفاده نمی شود که باعث تاسف است .
وی افزود: البته این را هم باید در نظر بگیریم که به واسطه شرایط فرهنگی
و مذهبی خاصمان شاید نتوانیم در مثلا عرصه بازیگری با بازیگران شاخص دنیا
برابری کنیم.
وی اذعان داشت:ما دو مدل متون غربی داریم که در همه جای دنیا اجرا می
شوند البته در ایران بیشتر از تمام کشورها از متون غیرخودی استفاده می
شود که نشان دهنده عدم پر و بال دادن به تیاترایرانی است.
وی گفت: تئاتر ما در سال‌های گذشته به اندازه توانایی‌اش، توانسته خود را
به جهان معرفی کند. اما برای موفقیت‌های بیشتر، نیازمند حمایت دولتمردان
است. استعداد بالقوه بازیگران تئاتر کشورمان قابل اغماض نیست.
وی با بیان اینکه در پیکره مدیریت تئاتر ما بی‌نظمی همیشه بوده
است،تصریح کرد: یکی از مهمترین دلایل بی‌نظمی‌ها در مدیریت تئاتر ایران
را درگیر شدن مدیران تئاتری بعد از انتصاب خود با مسائل حاشیه‌ای نظیر
جلسات و آیین نامه‌های مدیران سطح بالاتر است.
نادر برهانی مرند: عدم تمایل به متون ایرانی؛ پایمال کردن ارزش‌های ایرانی
این نمایشنامه‌نویس و کارگردان جوان تیاتر با بیان اینکه عدم تمایل به
متون ایرانی؛ پایمال کردن ارزش های ایرانی است ، تصریح کرد : تمایل به
متون غیرایرانی مساوی با پایمال کردن ارزش‌های ایرانی بوده که مسموم و
مذموم است و گاهی اوقات شکل تعصب به خود می‌گیرد که از عقلانیت به دور
است. از سوی دیگر متون بصری در هیچ جغرافیای محدود نمی‌گنجد ارزش‌های
انسانی مربوط به ایرانی نمی‌شود اما بحث فرهنگ ایرانی و غیرایرانی صددرصد
قابل دفاع است به طوری که هر اندازه به نمایشنامه‌های ایرانی و خارجی را
که به زبان فارسی ترجمه شده بپردازیم، کار هنرمندانه‌ای کردیم البته این
به معنای کشیدن خط بطلان بر بسیاری از نمایشنامه‌های بزرگ جهانی که میراث
بشری هستند، نیست. نباید از این گنجینه بشری محروم شویم چراکه آثاربزرگ
جهانی ساختار محکمی داشته و شخصیت پردازی آنان اصولی و دارای تکنیک‌های
والایی هستند در این صورت به خود نمایشنامه‌نویس ایرانی هم کمک می‌کند و
حتی می‌توانند آموزگاری کنند.
وی ادامه داد: برای تقویت نمایشنامه‌نویسی ایرانی در شرایطی که همه چیزی
مهیاست باید تمرکزمان روی آموزش هم باشد البته در حال حاضر در شرایطی که
همه چیز به ضرر نمایشنامه‌نویس ایرانی است از تصمیم‌گیری‌‌های غلط مدیران
تئاتری گرفته تا کمبود امکانات که در وهله نخست به سیاست‌گذاری می‌گردد
.
برهانی مرند با اشاره به راه میانبری در این آشفته بازار تصریح کرد: در
عین حالا که از مشرب انسانی سیراب می‌شویم بنیان‌های تفکر
نمایشنامه‌نویسی ایرانی را هم باید تقویت کرد چرا که وقتی هملت شکسپیر
در ایران به زبان فارسی برای تماشاگر ایرانی در سالن ایرانی اجرا می‌شود
عین نمایشنامه و هنرمندی ایرانی است بستگی دارد که چگونه به این متون
نزدیک شویم و با شرایطی عرفی، شرعی، اقلیمی خودمان همراه بکنیم.
محسن فاضلی:مسوولان اجازه بدهند خود مخاطب قاضی باشد
این منتقد تیاتربا بیان اینکه علت کار شدن متنهای غربی را هیات نظارت
دانست که بیشتر سلایق شخصی را دخیل می کنند تا حقیقت ماجرا، اظهار داشت:
نویسندگان و کارگردان های مطرح در دهه ۷۰و ۸۰ به سمت متون غربی گرایش
پیدا کردند تا بتوانند راحت تر مجوز بگیرند . به همین دلیل کسانی که در
شورای نظارت هستند مانع از این می شوند که به متون ایرانی گرایش پیدا
کنند و نوشته هایشان را سانسور و یا عرصه آنقدر تنگ می شود که نویسنده
ها مجبور به خود سانسوری می شوند.
true
false
false
false
