حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ضمن توصیه به مسوولان برای توجه به این دیدگاه‌ها و بررسی دقیق پیشنهادهای ارائه شده، افزودند: هنگامی که جوانان این‌گونه با نشاط و امید و از روی سنجیدگی و با احساس مسوولیت، مطالبی را درخصوص پیشرفت و آینده‌ کشور بیان می‌کنند، فضای شیرین به‌وجود می‌آید که باید این روحیه در میان جوانان به‌ویژه نخبگان تقویت شود.‬»

اما سخنرانان دیدارهای رهبری چگونه تعیین می‌شوند؟ دکتر امید نقشینه ارجمند، سرپرست دفتر ارتباط و هم‌اندیشی بنیاد ملی نخبگان در مطلبی که khamenei.ir آن را منتشر کرده است به بیان فرآیند انتخاب سخنرانان در دیدار شرکت‌کنندگان ششمین همایش ملی نخبگان با رهبر انقلاب پرداخته است:

فرآیند اول

برای تعیین سخنران در دیدار نخبگان با رهبر معظم انقلاب دو فرآیند ایجاد شده است؛ فرآیند اول جمع‌آوری نظرات نخبگان در موضوعات گوناگون به این صورت است که در همایش‌هایی که بنیاد ملی نخبگان برگزار می‌کند، جلسات مختلفی در موضوعات متنوع با حضور نخبگان برگزار می‌شود. حاضران در این جلسات به بیان دیدگاه‌های خود پیرامون مسائل مختلف می‌پردازند. مباحث مطرح شده در این جلسات توسط برخی شرکت‌کنندگان که از قبل مشخص شده‌اند نوشته شده و جمع‌بندی آن‌ها گزارش می‌شود. بنابراین مطالب جمع‌بندی شده نظر یک نخبه نیست و حتی بعضاً گزاره‌های ضدونقیض هم در آن وجود دارد. این مطالب چکیده‌ یک جلسه‌ دوساعته با حضور حدود پنجاه نفر از نخبگان است و از این جهت مباحث ارزشمندی را دربر می‌گیرد. اتفاقاً خود حضرت آقا هم از این نوع ارائه استقبال کردند. زمانی را هم که برای ارائه‌های گروهی در نظر گرفته می‌شود، دو برابر زمان ارائه‌های فردی است. ویژگی این نوع ارائه آن است که نظرات جمعی از نخبگان از مناطق مختلف کشور در آن لحاظ می‌شود.

درباره‌ اثرگذاری این فرایند باید گفت که بسیاری از نخبگان از اِعمال این فرآیند خوشحال بودند؛ به‌ویژه کسانی که در شهرستان‌های دور ساکن بودند یا ارتباط زیادی با بنیاد نخبگان نداشتند و یا برای مسوولین بنیاد شناخته‌شده نبودند.

فرآیند دوم

نوع دیگر ارائه اما ارائه‌های فردی است. در همایش‌هایی که توسط بنیاد نخبگان برگزار می‌شود، حدود هزار نفر شرکت می‌کنند. ما به تجربه دریافته‌ایم که حدود ده درصد این شرکت‌کنندگان تمایل به سخنرانی در دیدار نخبگان با رهبری دارند. در گذشته انتخاب افراد معمولاً به واسطه‌ شناخت مسوولین بنیاد از نخبگان صورت می‌گرفت؛ بنابراین به طور طبیعی افرادی که کمتر شناخته‌شده بودند از این حق محروم می‌شدند.

امسال اما اعلام کردیم افرادی که تمایل به سخنرانی در جلسه‌ دیدار با رهبری را دارند ثبت نام کنند. حدود نود نفر نام‌نویسی کردند که به دلیل محدودیت زمانی باید غربال‌گری می‌کردیم. به همین دلیل از افراد خواستیم خلاصه‌ مطلب خود را ارائه دهند تا بتوان تعدادی از مطالب را در این فرصت کوتاه انتخاب کرد. در این قسمت برای بررسی و انتخاب مطالب از خود نخبگان و استعدادهای برتر کمک گرفتیم. نحوه‌ کار هم به این صورت بود که هر متن سخنرانی توسط پنج نفر از همین متقاضیان سخنرانی بررسی شد. از طرف دیگر قرار شد هر متقاضی نیز داور پنج متن باشد و این پنج متن را اولویت‌بندی کند.

داوران معمولاً در داوری خود شاخص‌هایی مانند عدم طرح مطالب شخصی یا مسائل جزئی را مد نظر قرار دادند. علاوه بر این، داوران پس از بررسی هر سخنرانی نکات مد نظرشان را به صورت یادداشت در اختیار نویسنده‌ آن متن قرار دادند تا مثلاً بخش‌هایی را تغییر دهد یا بر بخش‌هایی تأکید کمتر یا بیشتری داشته باشد و یا مسأله‌ای را بیشتر توضیح دهد. به این ترتیب نظرات داوران به صاحبان متن‌ها منتقل شد.

در نهایت نتیجه‌ داوری‌های صورت‌گرفته مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و حدود سی نفر برای تشکیل جلسه‌ حضوری دعوت شدند تا با توجه به اهمیت مسائلی مانند فن بیان، درباره‌ منتخبان نهایی تصمیم‌گیری شود. پس از برگزاری دو جلسه‌ حضوری و ایراد نقدها و انجام چکش‌کاری‌ها حدود ده نفر برای ارائه‌ مطالب انتخاب شدند.

البته در این جلسه ممکن است به نویسنده پیشنهاد شود که فلان مسأله اگر طرح نشود بهتر است، اما این فقط یک پیشنهاد است. شنونده ممکن است قبول کند، ممکن هم هست نپذیرد. این‌طور نیست آن‌ها مقید باشند که نظر جمع را مطرح کنند. آن‌چه که باید تأکید کنم آن است که این افراد در نهایت نظر خودشان را مطرح می‌کنند. منتها نظری که در یک فرآیندی قرار گرفته و پخته‌تر شده است.

درباره‌ اثرگذاری این فرایند باید گفت که بسیاری از نخبگان از اِعمال این فرآیند خوشحال بودند؛ به‌ویژه کسانی که در شهرستان‌های دور ساکن بودند یا ارتباط زیادی با بنیاد نخبگان نداشتند و یا برای مسوولین بنیاد شناخته‌شده نبودند، از این‌که این امکان برای آن‌ها فراهم شد تا در یک فضای برابر مورد ارزیابی قرار بگیرند و بتوانند در این جلسه صحبت کنند خوشحال بودند. اما با توجه به محدودیت زمانی، حدود ده نفر می‌توانند در این دیدار به ارائه‌ دیدگاه بپردازند.

ایسنا