چرخ پنچر صادرات خودرو، در شرایطی که کشورمان روزگاری از معدود صاحبان صنعت خودروسازی در قاره آسیا بوده است، اما به نظر می‌رسد در بازار صادراتی این محصول جایگاه چندانی در نه تنها در بازارهای جهانی بلکه حتی در بازارهای منطقه‌ای ندارد.

به گزارش پایگاه خبری اکوپرشین: الهام صادقی: اگرچه خودروسازان داخلی تلاش دارند تا جایی برای خود در بازارهای جهانی باز کنند، اما همچنان میزان صادرات خودروهای ایرانی به دیگر کشورهای دیگر آن قدر اندک و ناچیز بوده که می‌توان گفت درآمد ارزی حاصل از آن رقم چندان چشمگیری نیست، آن هم برای کشوری که روزگاری از معدود صاحبان صنعت خودروسازی در قاره آسیا بوده است.

چرایی منتفی شدن صادرات به عراق

این در حالی بوده که افزایش میزان صادرات خودروهای تولید شده در داخل کشور از جمله برنامه‌های مهمی است که وزارت صنعت معدن و تجارت در دستور کار خود قرار داده است و امید می‌رود در این زمینه با برنامه ریزی جامع و قابل اجرا صنعت خودرو سازی کشور بتواند موفق عمل کند، با این وجود اما به نظر می‌رسد؛ میزان کیفیت خودروها و استانداردهایی که باید برای تولید و صادرات مدنظر قرار گیرد، نخستین دلیلی بوده که خودروهای تولید شده توسط خودروسازان ایرانی چندان به دل خریداران خارجی ننشیند.

 آنچه که مصداق بارزش منتفی شدن صادرات خودروهای ایرانی به کشور عراق بوده، آن هم به این دلیل که خودروسازان ما آنگونه که باید و شاید استانداردهای بین‌المللی را مدنظر قرار نمی‌دهند. هرچند که برخی از فعالان بازار از تحریم‌‌ها و سنگ اندازی‌ها در این زمینه به عنوان دلایل دیگری در این زمینه یاد می‌کنند، زیرا که به دلایل اشاره شده خودروسازان ایرانی در عراق خدمات پس از فروش خودروهای فروخته شده را ندارند. آنچه که موجب شده تا خریداران عطای خرید خوروهای ایرانی را به لقایش ببخشند.

لغو مجوز واردات خودرو ایرانی توسط سوریه

البته بروز چنین شرایطی در صادرات خودرو تنها مربوط به بحث صادرات ما به عراق نمی‌شود. بلکه نمونه یا نمونه‌های دیگری نیز در این زمینه وجود دارد.

به طور مثال می‌توان به آنچه که اخیرا خبر آن رسانه‌ای شده است، اشاره کرد.

اینکه اگرچه ایران خودرو سال‌هاست، کارخانه تولید خودرو را در سوریه احداث کرده که مجهز به سه سالن است، اما برای افزایش میزان صادرات خودروهای خود به کشور اشاره شده با چالش جدی روبرو شده است، آنچه که به ماجرای سیاست نه چندان جدید ممنوعیت واردات خودرو از ایران توسط سوریه باز می‌گردد.

در این راستا حتی دولت سوریه مجوز واردات خودرو ایرانی را لغو کرد.  آنچه که گفته شده علتش کمبود ارز و نگرانی دولت این کشور از جهش نرخ ارز درسوریه بوده است، موضوعی که محمدرضا نجفی‌ منش، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران هم آن را بیان کرده است و مجید مهتدی، عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی مشترک ایران و سوریه هم با تایید این امر اظهار کرده است که سوریه هم مانند ایران محدودیت ارزی دارد و واردات برخی از کالاها که مشابه داخلی دارد را ممنوع کرده است.

البته برخی‌ها نیز به این بحث پرداخته اند که شاید اقدام مذکور از سوی سوریه ارتباط به اعمال تحریم‌‌ها داشته باشد، آنچه که محمدرضا مرتضوی، نائب ‌رئیس اتاق مشترک ایران و سوریه آن را رد کرده است. ضمن اینکه مهتدی هم این توضیح را داده است که ایران همچنان از صادر کنندگان لنت ترمز و روغن موتور به کشور مذکور است و واردات چنین کالاهایی از ایران همچنان ادامه دارد.

مذاکره با نخست‌ وزیر و وزارت صنایع سوریه

با این وجود اگرچه براساس اظهارات نجفی منش بیان کرده است که تصمیم مذکور تنها شامل خودروهای  ایرانی نمی‌شود و واردات خودروهای تولید شده در دیگر کشورها نیز به سوریه ممنوع است، اما گفته می‌شود ایران‌ خودرو با نخست‌ وزیر و وزارت صنایع سوریه مذاکراتی داشته تا دوباره امکان صدور مجوز واردات خودرو از ایران شکل اجرایی به خود بگیرد. به عبارتی شرکت مذکور سعی دارد با توجه به کارخانه سه سالنه‌ای که در سوریه دارد، تصمیم‌ گیران این کشور را مجاب کند، اجازه واردات به تولیدات ایرانی بدهند.

تلاش برای بسترسازی جهت صادرات به دیگر بازارهای منطقه

در این میان اشاره به موضوع دیگری نیز ضرورت دارد، اینکه  مدتی است، خودروسازان کشورمان تلاش دارند تا بسترهای لازم را برای حضور در بازارهای دیگر منطقه فراهم آورند، تصمیمی که به نظر می‌رسد تمرکز آن روی کشورهایی از جمله ارمنستان و جمهوری آذربایجان است.

ضمن اینکه کشورهایی از جمله ونزوئلا، سنگال و بلاروس نیز مشتریان خودروهای ایرانی هستند و می‌توان با معرفی و ارائه خودروهای جدید به این آنها میزان صادرات خودروهای تولید در ایران را افزایش داد و به نوعی کاهش صادرات به دلیل ممنوعیت مورد نظر سوریه در این زمینه را جبران کرد.

هرچند که گفته شده  آمار صادرات خودروهای ایرانی به سوریه چندان قابل توجه نبوده و به طبع درآمد حاصل از آن هم عدد و رقم چشمگیری نیست. البته همانطور که پیش تر اشاره شد خودروسازان  کشورمان تلاش دارند تا مشکل را برطرف کرده و صادرات مجدد از سر بگیرند.

راهکاری به نام مبادله پایاپای

اما راهکار ارائه شده برای صادرات دوباره خودرو به سوریه چیست؟ در این خصوص به طور قطع اگر بپذیریم مشکلات ارزی موجب شده تا سیاست‌گذاران سوری تصمیم به توقف واردات خودرو از دیگر کشورها بگیرند، راه حل ارائه شده باید به شیوه‌ای باشد که در این دغدغه مقامات سوریه را برطرف کند.

آنچه که عضو هیات نمایندگان اتاق تهران درباره آن بیان کرده است، اگر داد و ستد با سوریه براساس تبادل کالا یا معامله براساس پول رایج این کشور صورت گیرد مشکل بر طرف خواهد شد که در این راستا پیشنهاداتی هم برای حل این مشکل به مقامات دولت سوریه ارائه شده است.

براین اساس به نظر می‌رسد، معامله در قالب تهاتر کالا بین دو کشور راهی است که می‌تواند مشکل و دغدغه سیاست ‌گذاران این کشور را درباره منابع ارزی برطرف کرده و راه را برای واردات دوباره خودروهای ایرانی باز کند.

از همه این موارد که بگذریم اما طبق سخنان احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان خودروسازان اکنون در برخی خودروها صادرات دارند، با این وجود اما بزرگترین مشکل شاید در این خصوص مربوط به بازگشت پول باشد اینکه مشکل نقل و انتقال بانکی با کشور‌های همچنان وجود دارد.

با این وجود ولی وزیر صنعت، معدن و تجارت از برنامه ریزی برای صادرات یک میلیون دستگاه تا سال ۱۴۰۴ سخن گفته است، موضوعی که البته خود با چرایی‌های قابل تامل روبه رو است.

با این وجود محسن مصالحی‌نیا، معاون وزیر صمت نیز در این باره توضیح داده است، برنامه‌ای در این زمینه با همراهی خودروسازان، قطعه سازان و مجموعه سازان و وزارت صنعت در حال تدوین است که پس از تدوین نهایی جزئیاتش رسانه‌ای خواهد شد.

به هر حال با توجه به آنچه که اشاره شد باید گفت مشکل صادرات خودرو تنها به یک گزینه مربوط نمی‌شود، بلکه فهرست قابل توجهی از این موارد وجود دارد که باید مورد بررسی قرار گرفته و راهکار اثر گذار برای رفع آن تدوین و اجرایی شود.

آنچه که به طور حتم موضوع کیفیت خودروها در آن باید بیش از سایر موارد موردتوجه قرار گیرد.