برای مثال اگر ۵۰۰ هزار تومان داشته باشیم می‌ توانیم آن را صرف تامین نیازهای خود کنیم یا با چشم‌ پوشی از این نیازها آن را پس‌ انداز می ‌کنیم تا از طریق یک چرخه خرد اقتصادی در آینده بیش از این مبلغ نصیبمان شود.این پول می‌ تواند در قالب پس‌ انداز صرف خرید طلا یا ارز شود، به سهام یا اوراق قرضه تبدیل شود، برای دریافت سود نزد بانک ودیعه گذاشته شود یا در مکان امنی نگهداری گردد. رشد نرخ تورم در جامعه ما از مطلوبیت نگهداری پول به صورت راکد و دست ناخورده می ‌کاهد و پس‌ انداز در این شکل را فقط در حالت کوتاه‌مدت معقول جلوه می ‌دهد. پس‌ انداز یکی از مقوله‌ های اقتصاد کلان است که از یک ‌سو با شرایط اجتماعی جامعه سروکار دارد و از سوی دیگر مطابق قاعده معروف و بین‌المللی قطره قطره جمع گردد، وانگهی دریا شود با سایر مفاهیم کلان اجتماعی نظیر تولید، مصرف، ارزش افزوده و… ارتباطی معنادار می‌ یابد
پیش از شروع به کار شدن برای پس‌ انداز کردن در زندگی باید اهمیت و ضرورت چنین کاری را درک کنید. برای مقاومت در برابر سختی‌ها و تنگناهای مالی تصمیم بگیرید و در این مسیر قاطع باشید. پس‌ انداز در فرهنگ ایرانی همواره برای روز مبادا پیش‌بینی می‌شود و اگر این روز پیش نیاید می‌ تواند سرمایه‌ای هر چند ناچیز برای فعالیت‌های اقتصادی سودآور در اختیار بگذارد. با این حال شاید بتوان مهم ‌ترین ارزش و مزیت پس‌ انداز را امنیت خاطر اعضای خانوار دانست که کاهش اضطراب و فشارهای روانی را برای آنان در پی دارد. پس‌ انداز یک پشتوانه مالی بالقوه است که هر چه وضعیت اقتصادی و معیشتی خانواده با تعلیق و نارسایی بیشتری همراه باشد ارزش معنوی و درونی‌اش در روحیه و آرامش اعضای خانوار افزایش می ‌یابد. گاهی اطمینان‌خاطری که پس‌ انداز برای افراد به ارمغان می ‌آورد از کارکردی پررنگ ‌تر از نقش مالی آن در اقتصاد خانوار و گره‌ گشایی‌اش در روز مبادا دارد و بر این اساس می‌ توان پس‌ انداز را ضرورتی معنوی برای اقتصاد خانوار دانست. از این رو راهکارهای ذخیره پول و تدارک پس‌ انداز شیوه‌هایی استاندارد و بین‌المللی دارند که برای گستره وسیعی از افراد جامعه در اقشار و گروه‌های مختلف قابل استفاده‌ اند.
بد نیست اگر از مبالغ واریزی طرح هدفمند کردن یارانه ها به عنوان فرصتی برای پس انداز استفاده کنیم و درصدی از این مبالغ را از چرخه اقتصادی خانوار خارج کرده و پس انداز کنیم.
با این حال می توان چنین گفت که اگر کسی فقیر باشد پس‌ انداز نمی‌ کند، چون پس‌ انداز کردن به نوعی مطلوبیت و رضایت خاطر در ارزیابی منافع فعلی و آتی وابسته است و اگر خرج کردن پول در زمان فعلی برای فردی مطلوبیت کافی یا حیاتی داشته باشد برای پس‌ انداز تمایلی ندارد. معلوم است که افراد فقیر به پولشان احتیاج دارند تا خوراک، پوشاک، مسکن و سایر نیازهای اولیه خود و خانواده‌شان را تامین کنند و هیچ پس‌ اندازی نمی ‌تواند با مطلوبیت فعلی پول برای آنان رقابت کند. اگر کسی بیمار باشد، به آینده امید نداشته باشد، اوضاع اقتصادی و اجتماعی را ناامن، مغشوش و متغیر بپندارد و… پولش را پس‌ انداز نمی‌ کند.
یک قاعده کلی این است که باید ارزش احتمالی آینده بر ارزش قطعی حال برای مبلغی از درآمد و پول در اختیار چیره شود تا فرد پس‌ انداز کند. بر این اساس در کشورهای توسعه نیافته و رو به توسعه پس‌ انداز کمتر است. البته موضوع به این سادگی هم نیست. در هر کشوری می ‌توان دلیلی برای پس‌ انداز نکردن حداقل گروهی از افراد جامعه یافت. معروف است که شهروندان انگلیسی به دلیل اطمینان از حمایت‌های بیمه‌ای و درمانی پس‌ انداز نمی‌کنند و آخر هفته‌ها را آن‌قدر خوش می‌گذرانند تا پولشان تمام شود. این مثال احتمالا تا پیش از بروز بحران اقتصادی جهانی صدق می‌ کرد و امروزه حتی در مرفه‌ ترین کشورها نیز مردم حساب خرج و مخارجشان دستشان است.

تقسیم بندی پس انداز
در یک نگاه کلی پس انداز به دو نوع پولی و غیرپولی تقسیم می شود. پس انداز غیرپولی مجموعه وسایل و اقلامی است که فرد و خانواده از آنها برخوردارند و می توان در صورت نیاز آنها را به پول تبدیل کرد. برخی اقلام تزئینی منزل که ذاتا ارزشمندند مانند عتیقه ها، لوازم طلا و نقره، جواهرات و… بخشی از این نوع پس انداز اقتصادی محسوب می شوند. پس انداز غیرپولی انواع اجتماعی را هم در بر می گیرند.
پس انداز اجتماعی موجودی هایی هستند که با روابط اجتماعی به دست می آیند و به پول تبدیل نمی شوند، اگرچه ممکن است مبنای دریافت پول هم باشند. اعتماد اجتماعی یکی از مصادیق این پس انداز است. بالطبع کسی که برای مثال در بازار یا محیط کار خود آن قدر اعتبار دارد که می تواند میلیون ها تومان پول از دیگران قرض بگیرد یا برای شروع یک تجارت جدید سرمایه جمع کند از یک نوع پس انداز اجتماعی قدرتمند برخوردار است که نتیجه رفتار و شأن اجتماعی وی است. اغلب افرادی که در زندگی اقتصادی و حرفه ای موفقند کسانی هستند که پس انداز اجتماعی ارزشمندی برای خود تدارک دیده و آن را در قالب یک سرمایه حرفه ای، مالی یا تجاری به کار گرفته اند.
باید ارزش احتمالی آینده بر ارزش قطعی حال برای مبلغی از درآمد و پول در اختیار چیره شود تا فرد پس‌ انداز کند. بر این اساس در کشورهای توسعه نیافته و رو به توسعه پس‌ انداز کمتر است.
درباره پس اندازهای مالی هم به توضیح اضافه نیاز نیست و همه از ارزش های متنوع آن باخبرند. ناگفته نماند بخشی از سرمایه های غیرپولی می توانند عملا به پایه و مایه ای برای ایجاد پس اندازهای پولی تبدیل شوند. برای مثال لوازمی که افراد برای استفاده خود و خانواده شان می خرند از یک سو رفاه اجتماعی خانوار را افزایش می دهد و از سوی دیگر با صرفه جویی در هزینه های جایگزین فرصتی برای پس انداز در اختیار می گذارد. خرید خودرو نمونه این نوع مزیت سرمایه غیرپولی در خانواده های ایرانی است. خودروی شخصی در صورتی که هزینه های نگهداری و تعمیر آن از مجموع مبالغی که برای کرایه تاکسی، اتوبوس، مترو و آژانس بیشتر نباشد و مشمول استهلاک و افت قیمت فاحش نشود در یک بازه زمانی چند ساله به افزایش قدرت پس انداز مالی خانوار از طریق صرفه جویی در هزینه های حمل و نقل می شود.
اما چرا در ایران پس انداز محدود است؟
آنچه که می‌ تواند از نظر اقتصادی مشکل پس انداز در ایران تلقی شود، اولاً، تخصیص سهم عمده‌ای از درآمد ملی به مخارج مصرفی علیرغم توسعه نیافتگی کشور و ثانیاً، عدم شکل گیری پس انداز محدود موجود به صورت دارائیهای متعارف یعنی مواردی از قبیل سپرده سرمایه گذاری بانکی، سهام، اوراق قرضه و … است.
و این مشکل بزرگی است چون کشورها در گذار از مراحل مختلف توسعه خود نیازمند منابع نامحدود مالی هستند تا از این طریق بتوانند به افزایش تولید داخلی دست یابند و از این افزایش تولید و به دنبال آن افزایش درآمد ملی و رشد اقتصادی برای بالا بردن درجه توسعه ای خود استفاده کنند. همه کشورهایی که اکنون توسعه یافته نامیده می شوند در برهه ای از گذشته توجه جدی به پس انداز داشته و از آن بیشترین سود را برده اند و حالا که به غول های بزرگ صنعتی تبدیل شده اند برای بقای صنایع خود به مصرف انبوه کالاهایشان توسط دیگران احتیاج دارند و به همین دلیل مروج مصرف گرایی هستند.
از طرف دیگر کمتر بودن نرخ تسهیلات بانکی از تورم و عدم آشنایی عموم مردم با روشهای موجود پس انداز باعث کم شدن سهم این مقوله مهم در درآمد خانوار است. و این موضوعی است که به تجدید نظر جدی احتیاج دارد. بد نیست اگر از مبالغ واریزی طرح هدفمند کردن یارانه ها به عنوان فرصتی برای پس انداز استفاده کنیم و درصدی از این مبالغ را از چرخه اقتصادی خانوار خارج کرده و پس انداز کنیم. البته این موضوع می تواند برای مدت کوتاهی فشاری را بر خانواده تحمیل کند اما اثرات آن در بلند مدت بسیار بیشتر ار آن است که نادیده گرفته شود.