245 هزار هکتار سطح زیرکشت نخلستان‌های کشور است که حدود ۱۸۴ هزار‏‎ ‎هکتار از این سطح بارور بوده و به‌طور متوسط ۴.۵ تا ۵.۵ تن در هکتار محصول برداشت می‌شود.

تاکنون ۱۸۰ رقم خرما شناسایی و ثبت ژنتیکی شده است که در ۱۳ استان خوزستان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، کرمان، فارس، اصفهان، ایلام، خراسان جنوبی، سمنان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویر احمد و یزد تولید می‌شود اما ۹۸ درصد تولید خرما به استان‌های‏‎ ‎کرمان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر، فارس، سیستان و بلوچستان اختصاص دارد‎.

سال گذشته به دلیل خشکسالی میزان تولید این محصول به ۸۰۰ هزار تن کاهش یافت که امسال به گفته دبیر انجمن خرمای ایران میزان برداشت این محصول به یک میلیون تن خواهد رسید.

اما در حالی که ایران دومین تولیدکننده خرما در جهان است به دلیل نداشتن‎ ‎بازارهای جدید و بسته‌بندی‌های سنتی در رده هفتم صادرات این محصول قرار گرفته و‎ ‎سالانه کمتر از ۱۵۰ هزار تن خرما صادر‏‎ ‎می‌کند.

از سوی دیگر کمتر از ۱۰ درصد‏‎ ‎خرمای ایران فرآوری و بقیه به صورت خام عرضه می‌شود. این در حالی است‎ ‎که کشورهای اروپایی که تولیدکننده خرما هم نیستند، از این محصول فرآورده‌ها و‎ ‎ارزآوری‌های بالایی تولید می‌کنند؛ به‌طوری که آلمانی‌ها از هسته خرما، گلیسرین‎ ‎استخراج می‌کنند، در کویت عصاره دانه گرده خرما را به آب معدنی اضافه می‌کنند،‎ ‎کشور‌های شمال آفریقا و خاورمیانه با سرعت در زمینه فرآوری خرما در حال پیشرفت‎ ‎هستند اما ایران در قدم اول بسته‌بندی و بازاریابی درجا زده است.

برداشت خرما در لامرد
در صورتی که بازار‌های هدف ایران خواهان خرما با بسته‌های بزرگ‎ ‎هستند، بسته‌بندی خرمای صادراتی ۱۰ کیلوگرمی و به صورت سنتی بوده که کشور‌های ‎تونس و امارات با بسته‌بندی‌های کوچک جای ایران را گرفته‌اند و تاجران پاکستانی،‎ ‎اماراتی و فرانسوی خرمای ایران را به قیمت نازلی به صورت فله‌ای می‌خرند و پس از‎ ‎بسته‌بندی‌های کوچک و لوکس به نام خودشان صادر می‌کنند.

همچنین به‌دلیل فقدان توسعه مکانیزاسیون در کشت و برداشت سالانه یک سوم خرمای تولیدی‎ ‎کشورمان از بین می‌رود. همچنین تعداد زیادی از باغات خرما به دلیل فرسودگی غیراقتصادی هستند و باید احیا‎ ‎شوند که وزارت جهاد کشاورزی هر ساله بودجه‌ای را به عنوان نوسازی نخلستان‌های‎ ‎فرسوده اختصاص می‌دهد اما اگر بخواهیم در یک پروسه ۱۰ ساله همه باغات فرسوده و‏‎ ‎غیراقتصادی خرما را نوسازی کنیم، به بودجه‌ای ۱۰ برابر فعلی نیاز است. با نوسازی‎ ‎باغات فرسوده خرما تولید دگرگون و کمیت و کیفیت این محصول ارتقاء چشم‌گیری خواهد‎ ‎داشت.

سال گذشته بیش از ۱۷۴ میلیون دلار خرما صادر شد و طی سه ماهه نخست امسال نیز صادرات این محصول با ۹ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۳۲.۳ میلیون دلار رسید.

خرما یکی از مهمترین محصولات باغی کشور است و نقش مهمی در امنیت غذایی، ایجاد‎ ‎اشتغال، حفظ و پایداری محیط زیست، اقتصاد ملی، صادرات و ارزآوری کشور دارد. همچنین‎ ‎کشت خرما فقط از جنبه امرار معاش کویر‌نشینان مطرح نیست و نقش خاصی در جلوگیری از‎ ‎پیشرفت بیابان دارد.

چهار کشور مصر، ایران، عربستان و امارات بیش از ۶۱ درصد تولید خرمای جهان را در دست دارند.
ایسنا