حفظ حریم خصوصی بیماران با تلاش محقق ایرانی؛ یک محقق ایرانی موفق به طراحی و توسعه سیستم یکپارچه‌ای برای حوزه سلامت الکترونیک شده که مبتنی بر فناوری اینترنت اشیاء و هوش مصنوعی است و حفظ حریم خصوص بیماران و امنیت اطلاعات کمک می‌کند.

به گزارش اکوپرشین به نقل از آنا، فناوری‌های سلامت همراه  کارایی، هزینه و کیفیت مراقبت‌های بهداشتی را بهبود بخشیده است.  در حال حاضر افراد می‌توانند بهتر مراقب سلامت خود باشند و پزشکان نیز می‌توانند از راه دور وضعیت بیماران را تحت نظر داشته باشند.  امنیت اطلاعات و حفظ حریم خصوصی بیماران همواره یکی از چالش‌های ارائه‌دهندگان خدمات سلامت الکترونیک به شمار می‌رود.

حال یک محقق ایرانی به نام محمد مشایخ که فارغ‌التحصیل رشته شبکه از دانشگاه صنعتی امیرکبیر است، با اجرای طرح «بهبود کارایی روش‌های حفظ حریم خصوصی در کاربردهای مراقبت سلامت مبتنی بر اینترنت اشیاء» موفق به توسعه سیستم یکپارچه‌ای شده که نه‌تنها حریم خصوصی را حفظ می‌کند بلکه قادر به ساماندهی اطلاعات بیماران است.  این پژوهش گامی مثبت در راستای امنیت اطلاعات و حفظ حریم خصوصی بیماران در حوزه سلامت الکترونیک به شمار می‌رود.

سامانه‌ای هوشمند با قابلیت حفظ امنیت

به گفته مشایخ؛ سامانه مخصوص حوزه سلامت الکترونیک طراحی شده است.  برخی از کاربران از ساعت‌ها یا مچ‌بندهای هوشمند استفاده می‌کنند که ضربان قلب، فشار خون و هر علائم دیگری که مدنظر پزشک باشد را در لحظه می‌گیرد و از طریق کانال ارتباطی امنی که در این سامانه ایجاد شده به یک سرور ارسال می‌کند.  این اطلاعات در سرور تجزیه و تحلیل شده و مشخص می‌شود که آیا بیمار به کمک پزشکی نیاز دارد یا خیر.

برای مثال اگر بیمار مبتلا به کرونا باشد و اطلاعات نشان دهد که ضربان قلبش بالا رفته و سطح اکسیژن خونش کاهش پیدا کرده، هشداری برای بیمار ارسال می‌شود که در معرض خطر قرار دارید و باید به بیمارستان مراجعه کنید یا از پزشک خود درخواست کمک کنید.   این سیستم برای همه افراد جامعه طراحی شده و مبتنی بر گجت‌های هوشمندی است که بسیاری از مردم از آنها استفاده می‌کنند.

نحوه کار سیستم یکپارچه حفظ حریم خصوصی بیمار

این طرح شامل یک مرکز واحد در کل کشور می‌شود که مسئولیت کل سامانه را به دوش می‌کشد، یعنی مدیریت واحدهای درمانی در نواحی مختلف کشور را برعهده دارد.  مراکز درمانی در هر نقطه از کشور می‌توانند به این مرکز مراجعه کرده و مجوز ارتباط بیماران‌ خود با این مرکز را اخذ کنند.  بدین‌ترتیب هر بیماری که به مرکز درمانی نزدیک محل زندگی خود مراجعه کند، مجوز ارتباط با مرکز درمانی اصلی را دریافت می‌کند و قادر به استفاده از خدمات سلامت الکترونیک با حفظ حریم خصوصی و به شکلی کاملاً امن است.

مهم نیست که کاربر در چه  منطقه جغرافیایی حضور دارد یا تحت پوشش بیمه درمانی باشد، همه افراد جامعه می‌توانند از خدمات این سامانه یکپارچه استفاده کنند.  یکی از خدمات این سامانه یکپارچه استفاده از هوش مصنوعی برای آنالیز اطلاعات سلامتی دریافتی از کاربران است.  این سیستم با استفاده از گجت‌های هوشمند اطلاعات کاربر را دریافت می‌کند و در صورتی که سامانه هوش مصنوعی حین آنالیز اطلاعات با مورد غیرمعمولی مواجه شود، برای کاربر هشدار مبنی بر مراجعه به پزشک یا بیمارستان ارسال می‌کند.

توافق کلید چیست؟

مجری طرح سامانه یکپارچه مبتنی بر اینترنت اشیا می‌گوید؛ به صورت معمول وقتی یک بیمار اطلاعات سلامت خود را به مرکز اصلی یا سرور ارسال می‌کند، اشخاص سودجو می‌توانند بسته‌های داده را بگیرند و اطلاعات خصوصی بیمار را بخوانند.  در سامانه یکپارچه‌ مبتنی بر اینترنت اشیا برای حفظ کامل اطلاعات بیماران از ویژگی به نام توافق کلیدی استفاده شده که در مرحله ثبت‌نام انجام می‌شود.

این توافق کلیدی میان کاربر و سرور اصلی این سامانه منعقد می‌شود و درواقع کلیدی برای رمزنگاری داده‌هاست.  بدین‌ترتیب اطلاعات سلامت کاربر به شکل رمزنگاری‌شده‌ به سرور ارسال می‌شود و تنها سرور و کاربر قادر به رمزگشایی و خواندن اطلاعات هستند.  این ویژگی نه‌تنها حریم خصوصی بیماران را حفظ می‌کند بلکه سطح نوینی از امنیت اطلاعات را در حوزه سلامت به ارمغان می‌آورد.

عملیاتی شدن طرح به کمک دولت نیاز دارد

به گفته مشایخ؛ می‌توان این طرح را طی دو سال عملیاتی کرد اما تحقق این امر به حمایت‌های دولتی نیاز دارد چراکه مراکز درمانی در سراسر کشور باید از این سامانه استفاده کنند تا ثبت‌نام و بهره‌برداری از آن برای کاربران آسان‌تر شود.  همچنین به تجهیزاتی برای برقراری ارتباط میان سرور و مراکز درمانی نیاز است که در صورت حمایت قابل‌اجراست.

یکپارچه‌سازی مراکز درمانی که به صورت مجزا در اقصی نقاط کشور کار می‌کنند و ارائه راهکاری برای استفاده کاربران از این سامانه مستقل از موقعیت جغرافیایی‌شان از جمله چالش‌های این طرح بود.  با این حال مشایخ توانست طی ۱۲ ماه سامانه یکپارچه‌ای برای حفظ حریم خصوصی بیماران ارائه دهد که بخش سلامت کشور می‌تواند از آن استفاده کند  پرونده‌های سلامت الکترونیک را یکپارچه کند.  همچنین می‌توان از قابلیت هوش مصنوعی این سامانه برای تشخیص بیماری‌ها در مراحل اولیه نیز بهره گرفت.