رنگ و لعاب‌شان را هم که عوض کنیم و رنگی بزنیم و کاغذ دیواری‌ را نو کنیم و… فرسودگی‌اش را مخفی کنیم، در اصل ماجرا تغییری رخ نمی‌دهد؛ در هر حال ساختمان‏ها هم عمری مفید و قابل انتظار دارند که ظاهرا در ایران باید زودتر از کشورهای پیشرفته منتظر ناقوس مرگ آنها نشست. 

خیلی اوقات ساختن خانه و چهاردیواری، کمتر از آنچه باید، جدی گرفته می‏شود و تصور می‏شود که مصالح وقتی در دل خانه نشست، دیگر اتفاقی نخواهد افتاد، اما رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان درباره تاثیر مصالح مناسب در عمر مفید ساختمان‏های کشورمان در مقایسه با شاخص‌های بین‌المللی خبرهای خوشی ندارد: «عمر مفید ساختمان‌ها در مقایسه با عمر ساختمان‌ها در کشور‌های دیگر حدود یک‌سوم است. بخش عمده‌ای از این تفاوت مربوط به استفاده از مصالح نامرغوب، فن‌آوری‌های سنتی و عدم نظارت سازمان‌یافته در این زمینه است.» 

به علاوه وقتی به ساختمان‏های ایران نگاهی می‏اندازیم متوجه می‏شویم که آنها به چند دسته قابل دسته‏بندی هستند؛ مثلا می‏توان ساختمان‏های روستایی را از شهری جدا کرد. یا ساختمان‏هایی که در شهرهای بزرگ ساخته می‏شوند را با آن‌هایی که در شهرهای کوچک ساخته می‏شوند مقایسه کرد، در کنار شهر و روستا، برخی از ساختمان‏ها برای سکونت انسان‏ها ساخته می‏شوند و برخی دیگر برای کارهای تجاری و اداری در نظر گرفته می‏شوند. روشن است که هریک از این نوع ساختمان‏ها محاسبات، مصالح و مقتضیات ویژه خودش را طلب می‏کند اما مسئله مهم دیگر در دسته‌بندی و بررسی ساختمان‏های ایران به سازنده آن مربوط می‏شود؛ اینکه کارفرما و سازنده آن دولتی باشد یا خصوصی باشد یا مثلا بنیاد مسکن باشد. هریک از این موارد دسته‌بندی شده دارای ویژگی‏های هستند که می‏شود درباره آن‌ها صحبت کرد. 

به گفته کارشناسان یکی دیگر از مهم‌ترین بخش‌هایی که تاثیر مهمی در استانداردسازی ساختمان‌ها و رویه‌های ساخت‌وساز در کشور دارد، سازمان نظام مهندسی است. کارشناسان این حوزه در این باره می‏گویند، مهندسین محاسب به خودی خود مشکلی ندارند ولی در روش اجرای آنها و مصالح به کارگرفته‏شده مشکلاتی دیده می‏شود؛ به عقیده این کارشناسان مهندسین ناظر و نظام مهندسی امکان کنترل روش‏های اجرایی را ندارند. از گلایه‏ دیگر کارشناسان امر، مسئله بی‏تفاوتی ارگان‏ها و سازمان‏های محوری ساختمان، به منظور نظارت بر مصالح ساختمانی است. به عقیده آنها بسیاری از مصالح مهم در سازه مثل فولاد و بلوکی که این روزها به کار گرفته می‏شوند، کیفیت لازم را ندارند و بعضا از کشورهای دیگر وارد می‏شوند. یا در مواقعی طرح مجری برای اسکلت سازه‏ها و نحوه جوش تایید نمی‏شود و مصالح نیز مورد آزمایش قرار نمی‏گیرند. 

همچنین از چالش‏های دیگر حوزه ساخت و ساز اصرار بر پایین نگه داشتن قیمت تمام شده است. این روش منطقی نیست چرا که باعث می‏شود کیفیت کار اجرایی پایین بیاید. این موضوع در مناقصه‏ها بیشتر دیده می‏شود؛ در گذشته تنها، یکی از موارد مورد بررسی در مناقصه‏ها قیمت تمام شده اعلام شده بود و شرکت‌کنندگان در مناقصه باید طرح‏ها و برنامه‏های خود را ارائه می‏دادند که مورد بررسی قرار می‏گرفت و نتیجه اعلام می‏شد؛ در حقیقت در کنار قیمت، موارد دیگری نیز بررسی می‏شد و لزوما کسی که پایین‏ترین قیمت را اعلام می‏کرد برنده نمی‏شد، اما وقتی این بینش تغییر می‏کند، نیروی کار غیرمتخصص و ارزان به کار گرفته می‏شود و پیمانکاران به استفاده از مصالح ارزان‏تر برای کاهش قیمت تمام‌شده گرایش پیدا می‏کنند. 

همه این موارد در کاهش عمر مفید ساختمان‏های ایران تاثیرگذار هستند؛ بنابراین طبق گفته کارشناسان امر، اصلاح سازوکارهای نظارتی و توزیع مصالح مرغوب از سریع‏ترین راهکارهای بهبود وضعیت ساخت و ساز در ایران خواهد بود.