آقای دکتر نوبخت حقیقی از ثبت اثر ملی۵۵ساله شیلات حمایت کنید،‌ کار ساخت نخستین سد ایران یعنی سفید رود رشت از سال ۱۳۳۵ شروع ودر سال ۱۳۴۰ به پایان رسید ودر ۲۹ اردیبهشت ۱۳۴۱ افتتاح وبه بهره‌برداری رسید.

اکوپرشین، علیرضا کیهان پور: سفید رود دومین رود بلند ایران است که نام دوران باستان آن ” آمارد” بوده که در ادوار مختلف تاریخی به سپید رود،اسفید رود،اسپیذروز و سپیذروز هم خوانده می شده است.

این رود خانه با طول ۷۶۵ کیلومتر طولانی ترین و پرآب ترین رود استان گیلان است که سر چشمه اصلی آن کوه چهل چشمه کردستان است.

بخش‌های خروشان(Rapid ها) این رود ۵۰۰ متر پس از سد سفید رود(منجیل) آغاز می شود و

که ماهیگیران بومی و قایقرانان محلی به ویژه لوتکا سواران روی هرکدام از این راپیدها نام خاصی گذاشته‌اند.

بر اساس بررسی‌های انجام شده طرح جامع مطالعات شیلاتی طی سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۴ از دهانه سفید رود تا سد منجیل و سرشاخه‌های قزل اوزن شاهرود، ۴۵ گونه ماهی متعلق به ۳۶ جنس و۱۷ خانواده شناسایی شده که در بین ماهی‌های مهاجر عمده ترین آن‌ها عبارتند از:

برخی از تاسماهیان مانند اوزون برون

ماهی سفید

کپور معمولی

سس ماهی

لای ماهی

سیاه کولی

که البته خانواده کپور ماهیان بیشترین کمیت و فراوانی را به خود اختصاص داده اند. از نیمه دوم فروردین که آب سد سرریز می شود ماهیان خانواده کپور ماهیان مانند فیتوفاک که بالسویه نیاز به غذای دستی هم ندارند با وزن ۴۰ کیلوگرم صید و همان گونه که در عکس به طور مستند قابل مشاهده است در جاده‌های گیلان و همجوار سد سفید رود به فروش می رسد که نشان از برکت و رزق و روزی مردم این خطه حتی از سرریز سد سفید رود دارد.

رودخانه سفید رود از نظر مهاجرت وزاد ولد طبیعی به خصوص ماهیان خاویاری(غضروفی) واستخوانی از رود خانه‌های منحصر به فرد است که در ۳۲ کیلومتری جنوب شرق شهرستان رشت در حوالی روستایی به نام اسلام آباد(شاقاجی) و در ناحیه موسوم به سد سنگر رشت نخستین و بزرگترین مرکز تکثیر وپرورش ماهیان خاویاری ایران و حتی منطقه و کشور‌های همجوار را از برکت وجود خود سیراب می کند و در ۳۰۰ هکتار مساحت غیر مفید و۱۸۰ هکتار استخر‌های خاکی با مساحت مفید(طبق آمار و منابع موجود) و با نام کنونی مجتمع بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان خاویاری شهید دکتر بهشتی با قدمت حدود ۵۵ ساله( با احتساب طرح مطالعات مشترک و احداث تدریجی استخرهای خاکی ساختمان‌های اداری، آزمایشگاه، سالن تکثیر، کورانسکی، تغذیه و کرم خانه، استخرهای سیمانی با طول زیاد اما با عمق کم موسوم به تولید کننده پلانکتون‌های جانوری وگیاهی یا زی شناوران، ایستگاه برق اصظراری، جاده دسترسی، برجک نگهبانی، فنس کشی و دیوارهای حفاظتی، منازل سازمانی پرسنل البته به تعداد کم، استراحت گاه،کانکس و سپس رستوران مناسب شاغلین به ویژه در فصول تکثیر بهاره وپاییزه، دستگاه‌های تولید UV برای سترون کردن آب ورودی به استخرها، فیلترهای جلوگیری کننده از رسوبات، شاندور‌های چوبی تنظیم آب مناسب، محل نگهداری مولدین ،حفرچاه ذخیره آب، استخرهای ونیرو از مرحله لارو تا گراماژمناسب میلیون‌ها بچه ماهی خاویاری به منظور رهاسازی با اهداف حاکمیتی دولت یعنی حفظ و بازسازی ذخایر ارزشمند ماهیان خاویاری موسوم به فسیل زنده با قدمت حدود ۳۰۰ میلیون ساله در دریاچه خزر و….) توسط کارشناسان  شوروی سابق و وزارت کشاورزی پیشین در سال ۱۳۵۰ کارهای عملیات عمرانی آن پایان ودر سال ۱۳۵۱ با بهره‌برداری آزمایشی ۳/۵ میلیون بچه ماهی خاویاری تاکنون سهم ویژه و بسیار حائز اهمیتی در حفظ و بازسازی ذخایر ارزشمند این ثروت ملی به منظور استحصال خاویار و صادرات و ارزآوری در زمان کنونی و توسط متاسفانه یک شرکت مادر غیر تخصصی و فاقد حمایتی که از تامین مولدین ماهیان خاویاری مورد نیاز مراکز و گذار از تکثیر تا رهاسازی درمانده است تا عدم وجود کشتی تحقیقاتی به منظور برآورد علمی ارزیابی ذخایر که شاید تمام این تلاش‌های سترگ شیلات را حتی در نشست‌های منطقه‌ای و سازمان‌های تخصصی جهانی مانند FAO و کنوانسیون تجاری حمایت از گونه‌های در حال انقراض جانوری وگیاهی موسوم به سایتس را کم رنگ یا به ویژه در اجلاس‌های جهانی بی اثر کند که نیاز بازنگری در نحوه واگذاری امور به منظور تجمیع وسیاست تمرکز گرایی با اثر بخشی وپیشرانی موتور تولید ماهیان خاویاری باشد.

نگارنده چندین مورد را در این تحلیل پیش روی مخاطبان و کسانی که مسوولانه احساس تکلیف برای سربلندی کشورمان در خروش امواج توفانی خزر و اعتقاد و ایمان به رشد، توسعه و بالنده‌گی این میراث و ذخایر ارزشمند آن را دارند یاد آور شده که تا پایان شاید به یک جمع‌بندی به دور از احساس و با عدم دیدگاه تخریبی نائل شد:

* واگذاری تمام مراکز دولتی تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری و استخوانی به مدیریت شیلاتی استان‌ها تصمیمی شتاب زده وبدون مطالعه مناسب و با بی‌توجهی به تبعات آینده آن طی ۱۵ سال گذشته بوده است به طوری که اینک به بهانه ناکارآمدی، کمبود بودجه اعتبارات استانی دولت که به منابع مالی ضعیف استان‌ها وصل شد و این مجتمع‌ها ومراکز تکثیر انوع آبزیان در یک گفتمان گلوبال از سرفصل‌های و حمایت‌های مالی اعتباراتی، پرسنلی و استخدامی موسوم به اعتبارات مناسب ملی متاسفانه وبه طور سهوی ونه عمدی محروم شدند شایعه و زمزمه این میراث و ثروت حاکمیتی مبنی بر واگذاری آن‌ها به بخش غیر دولتی!!!به گوش می رسد و سوال این است که بحث حمایتی و حاکمیتی حفظ، بازسازی، تکثیرو رهاسازی گونه‌های ارزشمند ماهیان خاویاری وبعضا استخوانی، طبق قوانین اساسنامه تشکیل سازمان شیلات ایران(۱۳۸۳/۲/۳۰) و حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبزی ج. ا.ا(۱۳۷۴/۶/۱۴)مصوب شورای نگهبان ومجلس شورای اسلامی) چنین اجازه‌ای را حتی در حد زمزمه شایعه می دهد؟

زحمت تکثیر میلیون‌ها بچه ماهی خاویاری بر عهده مراکز تکثیر شیلات در استان‌های شمالی گیلان، مازندران و گلستان باشد اما حاصل کار و عواید ناشی از این استحصال و فروش خاویار و گوشت آن به کام شرکت دیگری باشد؟.

کارهای بزرگ، مدیران توانمند آینده‌نگر جهادی منش و همچنین تخصیص اعتبارات درسطح ملی را می طلبد نه بروکرات مصلحت اندیشی که در سطح استانی و منطقه‌ای به منظور حفظ پست و مناسب اداری غیر تخصصی که از تصویب و تخصیص منابع اعتباری و مالی مورد نیاز در مراکز استان‌ها برای کارهای ملی،جامانده ودر مانده اند و قدرت جاانداختن وراه انداختن وحتی حوصله چانه زنی متعصبانه را هم ندارند.

به بهانه ۶۰ سالگی سد سفید رود استان گیلان به مباحث آبزیان و باید و نباید‌های آن کشیده شدم و خوشحالم که در پایان از جناب آقای دکتر محمد باقر نوبخت حقیقی معاون محترم رئیس جمهور و رییس سازمان برنامه و بودجه که متولد سال ۱۳۲۹ در شهرزیبای رشت و نماینده ادوار مردم شریف رشت در مجلس شورای اسلامی در دوره‌های سوم، چهارم،پنجم و ششم بوده با توجه به تحصیلات، پرنسیپ شخصیتی، تجارب گرانسنگ مدیریتی و به ویژه امور حساس اقتصادی دولت و مجلس مانند ریاست کمیسیون اقتصادی و تلفیق بودجه در راه ثبت اثر ملی مجتمع بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان خاویاری شهید بهشتی رشت با قدمت بیش از نیم قرن درخشش در عرصه حفظ وتولید ثروت ملی با بازگرداندن مجدد این مجتمع از سطح مدیریت استانی به عرصه مدیریت ملی که راهگشای اعتبارات، منابع و حمایت فرابخشی ودر سطح ملی است گامی به یادگار وبه منظور خنثی سازی شایعه واگذاری آن به بخش غیر دولتی به بهانه گریبانگری مشکلات‌اعتباری و مالی، هزینه‌های سرسام آور جاری وکمبودپرسنل، جذب و استخدام کارکنان تخصصی با هدف جایگزینی همکاران بازنشسته ودر نتیجه حفظ این دردانه شیلات در استان گیلان نقطه عطفی در کارنامه مدیریتی خویش به منصه ظهور رسانند.

در پایان اگر امکان بازگرداندن این مجتمع استراتژیک به فصل و ردیف بودجه ملی وجود ندارد با تخصیص اعتبارات وتامین کسری بودجه پس از برآورد منطقی، به عنوان روشی مناسب و تحت نظارت فرآیند ملی مانند حیات بخشیدن سد و رودخانه سفیدرود جان دوباره‌ای به این میراث کهن شیلاتی بخشیده وازشایعه واگذاری آن در عمل جلوگیری و قلب تپنده این مجتمع ماهیان خاویاری را دوباره با برکت و زلالی پاک سفید رود پیوند جاودانگی دهند که در تاریخ معاصر ونسل آینده به عنوان میراثی فاخر وارزشمند به یادگار بر صحیفه عالم ثبت و موجب دوام خواهد شد.