کانیهای آن به صورت مولیبدیت، فری مولیبدنیت ، پوولیت ، ولفنیت و مولیبدنیت در طبیعت یافت می شود. کانی اصلی و اقتصادی مولیبدن مولیبدنیت با فرمول (MoS2) است.
برای استخراج مولیبدن ،مولیبدنیت را تصفیه می کنند و به صورت اکسید در می‌آورند.اکسید حاصل را در کوره‌های الکتریکی به کمک زغال احیا می‌کنند.
کانی مولیبدنیت در سال ۱۷۷۸ بدست یک دانشمند سوئدی کشف شد اما تا چند سال پس از آن، تنها در حد آزمایشگاهی از این عنصر استفاده می شد. نخستین کاربرد اصلی مولیبدن در جنگ جهانی اول بود. در آن زمان مولیبدن به فولاد افزوده می شد و نتیجه آن تولید فولادهای مقاوم در حرارت های بالا بود که در زره پوش ها و موتور هواپیماها کاربرد داشت.
کارشناس ارشد تحقیق و توسعه گفت : مولیبدن در تهیه آلیاژهایی با مقاومت بالا و فولادهای ویژه استفاده می‌شود که در صنایع هوایی، فضاپیما و موشک استفاده می شود. این عنصر بیشتر به منظور افزایش سختی و مقاومت در برابر زنگ زدگی بعنوان فلز آلیاژی در فولاد، آهن ریخته گری و ابرآلیاژها استفاده می شود. بیش از ۸۰ درصد از آندهای اشعه ایکس چرخشی که در کلینیک های تشخیص طبی بکاربرده می شوند از آلیاژهای مولیبدن ساخته شده اند.
عباسعلی مختاری افزود : المنت های گرمایشی، محافظ های تشعشع حرارتی و ابزارهای کوره ساخته شده از مولیبدن در پرس های ایزوستاتیک گرم و کوره های صنعت سرامیک استفاده می شوند. نوارهای مولیبدن در فرآیندهای الکتریکی مثل لامپ های هالوژن کاربرد دارد. مقاومت دمایی بالا و ضریب انبساط گرمایی پایین مولیبدن در این نوع کاربرد از اهمیت بالایی برخوردار است.
به گفته مختاری ؛ مولیبدن در دمای بالا، با ابر آلیاژهای آهن، نیکل و کبالت، سرامیک و سایر فلزات دیرگداز رقابت می کند.از ابرآلیاژها می توان حد اکثر تا دمای ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد استفاده کرد در صورتی که ترکیبات مولیبدن تا دمای ۱۸۰۰ درجه سانتی گراد مقاومت دارند . همچنین این عنصر مقاومت قابل توجهی در برابر اکسیداسیون دارد . مولیبدن به عنوان رنگدانه های زرد و نارنجی در رنگ سازی، جوهرها، پلاستیک‌ها و صنایع لاستیک استفاده می‌شود.
از دیگر کاربردهای مولیبدن استفاده از آن به عنوان یک کاتالیزور در صنعت نفت است. همچنین از مولیبدن در صنعت ایزوتوپ هسته‌ای استفاده می‌شود.
این کارشناس ارشد تحقیق و توسعه با بیان اینکه کاربردهای مولیبدن در صنایع الکترونیک رو به گسترش است و دیسک های مولیبدنی در صفحات پایه و سینک های حرارتی جهت انتقال نیرو و یکسو کننده های سیلیس استفاده می شوند ، ادامه داد : این عنصر در مقابل خوردگی مقاوم است و لذا بعنوان ماده الکترودی در کوره های ذوب شیشه به کار برده می شود. شیشه هایی که در چنین کوره هایی تهیه می شوند از کیفیت بالاتری در مقایسه با شیشه های تولید شده در کوره های سوختی برخوردار است و همچنین فرایند تولید شیشه با استفاده از مولیبدن مقبولیت زیست محیطی بیشتری دارد.
مدیر کارخانه آریا مولیبدن کسری گفت : داشتن بازارهای جهانی مناسب ، ارزش افزوده بالا، ایجاد اشتغال، بومی سازی و توسعه صنایع پایین دست از جمله مزایای تولید فراورده های مولیبدن برای ارتقای اقتصاد ملی است.
سید محسن محسن زاده افزود : ۱۰۰ در صد مواد اولیه مورد نیاز در داخل کشور تامین می شود و ۹۰ در صد تولیدات این کارخانه به کشور های انگلیس ، هلند ، کره ،بلژیک ، اوکراین ،چین و هند صادر می شود.
وی با اشاره به این که ماده اولیه اکسیدمولیبدن و فرومولیبدن، سولفور مولیبدن است افزود : سولفور مولیبدن که از مشتقات مس به شمار می رود ، از کنسانتره مس تولیدی کارخانجات تغلیظ مس سرچشمه تامین می شود.
کانی مولیبدنیت به صورت ورقه های پراکنده، معمولاً با رگه های کوارتز همراه است .ذخیره مولیبدن معدن مس سرچشمه حدود ۸۵۰ میلیون تن سنگ معدن با عیار متوسط ۳۰درصد مولیبدن است.
در حال حاضر روزانه نزدیک به ۶۰ هزارتن ماده معدنی و ۵۰ هزار تن باطله و اکسید از این معدن استخراج می شود .
۸۰ درصد مولیبدن در غرب در صنایع آهن و فولاد مصرف می شود. استان یزد در تولید فرآورده های مولیبدن ، رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد گفت: چهار واحد تولید فراورده های مولیبدن در استان یزد هم اکنون سالانه هشت هزار و ۲۰۰ تن فرآورده های مولیبدن تولید می کند.
محمد مهدی زارع افزود : از مجموع تولیدات سالانه استان یزد ، چهار هزار و ۷۰۰ تن فرومولیبدن، سه هزار و ۲۰۰ تن اکسید مولیبدن و ۳۰۰ تن پودرفلز مولیبدن است که بیش از ۹۰ درصد آن به خارج از کشور صادر می شود.
عالی ذوب کویر ، آریا مولیبدن کسری و دو کارخانه شرکت پارس مولیبدن در شهرهای یزد و اردکان ، تولید کنندگان فرآورده های مولیبدن در استان یزد هستند.
ظرفیت تولید سالانه کارخانه یزد شرکت پارس مولیبدن ، یک هزار و پانصد تن اکسید مولیبدن و یک هزار تن فرومولیبدن است و در واحد اردکان این شرکت آمونیوم مولیبدات ،اکسید مولیبدن خالص و فلز مولیبدن تولید می شود.
طبق آمار اداره گمرک استان ، استان یزد با صادرات سالانه هزار و ۳۰۰ تن اکسید مولیبدن و فرو مولیبدن به ارزش ۳۱ میلیون دلار رتبه اول صادرات را در کنار تولید فراورده ای مولیبدن داراست.
در حال حاضر بخشی از مولیبدن تولیدی بصورت فرومولیبدن در صنایع فولاد سازی داخل کشور به مصرف می رسد.

منبع: واحدمرکزی خبر