توسعه و تجارت ترکیه با عبور ۲۰۰ هزار کشتی، رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه گفت: پروژه ایجاد کانال استانبول که موازی تنگه هرمز است بیش از ۱۰ میلیارد یورو هزینه دارد و به صورت کامل توسط بخش خصوصی ساخته می‌شود.

اکوپرشین: سید جلال ابراهیمی؛ رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران وترکیه  گفت: پروژه ایجاد کانال استانبول که موازی تنگه هرمز با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ترکیه ساخته می‌شود بیش از ۱۰ میلیارد یورو هزینه دارد. اردوغان رئیس جمهور ترکیه دو هفته پیش بعد از اقامه نماز جمعه در استانبول در یک گفتگو با رسانه‌ها اعلام کرد که پروژه کانال استانبول یک آبراه جهانی است که نقش اساسی در ارتباط کشور‌های شمالی دریای سیاه با حوزه دریای مدیترانه و کشور‌های سواحل شمالی آک دنیز و کشور‌های شمال آفریقا و اروپا دارد.
اردوغان همچنین گفته است که مناقصه اجرای این پروژه به اتمام رسیده و هیچ مشکلی در امر مالی و جذب سرمایه و هزینه کردن آن وجود ندارد با اجرای پروژه کانال استانبول که یک کار مهندسی است و در موازات تنگه بسفر دو دریای مدیترانه و دریای سیاه را به یکدیگر وصل می‌کند و نقش سیاسی و استراتژیک برای ترکیه و پیمان ناتو می‌تواند داشته باشد و از طرفی از لحاظ حمل و نقل دریایی و تسهیل عبور و مرور کشتی‌های باری، تجاری و افزایش حجم مبادلات بازرگانی بسیار حائز اهمیت است.

رئیس خانه اقتصاد ایران و ترکیه در ادامه گفت: ترکیه که اداره تنگه بسفر و داردانل را در اختیار دارد در بازی اقتصادی و سیاسی از موقعیت این گذرگاه‌های دریایی استفاده می‌کند، ولی تنگه بسفر، تنگه طبیعی در آب‌های بین المللی است و فقط ترکیه ناظر بر عملیات عبور و مرور کشتی‌ها است.

ابراهیمی اضافه کرد: تنگه بسفر در دوره سوم زمین شناسی بعد از رخداد حرکات تکتونیکی در حوزه قاره گندوانا و روراندگی کوه ها‌ی آلپ، وژ، پیرنه و ادامه آن در ایران، زاگرس، البرز پاتاق روی داد و باعث جدائی قاره‌های آسیا و اروپا و ایجاد دریای مدیترانه و سیاه و به وجود آمدن دریاچه ارومیه، دریاچه خزر، قم، هامون، پریشان، بختگان و هزار دریاچه در چین شد و این شکاف طبیعی بین دریای سیاه و مدیترانه را به وجود آورد که البته نظریات دیگری هم در شکل گیری آن ابراز شده که از جمله آن بالا آمدن سطح دریای سیاه بوده است.

وی ادامه داد: طول کانال جدید استانبول ۴۵ کیلومتر و عرض آن از ۲۵۰ متر تا ۱۰۰۰ متر بر حسب موقعیت و اقلیم جغرافیایی و شرایط ژئومورفولوژی زمین متفاوت است، ولی عمق آن در همه جای آن ۲۵ متر است.
عضو اتاق بازرگانی ایران افزود: کانال استانبول درست از کنار فرودگاه جدید استانبول می‌گذرد و دارای منظره و افق زیبای دید از بالا و هواپیما است که سرمایه‌گذار بزرگ کناره‌های این کانال قطری‌ها هستند و ساخت این کانال در پروژه‌های ریلی و جاده‌های ترکیه نیز تاثیر گذاشته و نیاز‌های جدیدی را همزمان تعریف کرده است.

رئیس خانه اقتصاد ایران و ترکیه ادامه داد: هزینه پیش‌بینی شده برای ساخت این کانال ۱۰ میلیارد یورو و مدت زمان ساخت این کانال دوسال است. گفته می‌شود تعداد عبور کشتی و ناو‌های دریایی که در تنگه بسفر و داردانل ۴۲۰۰۰ کشتی بوده است، با ساخت این کانال به ۲۰۰ هزار کشتی خواهد رسید و حق آبرو یا حق عبور کشتی‌ها درآمد سرشاری نصیب دولت ترکیه می‌کند و از طرف دیگر رشد ساخت و ساز و پیمانکاری ها، شهرک سازی و آسمان خراش‌ها و هتل و تأسیسات شهری را بالا خواهد برد.

ابراهیمی اضافه کرد: علاوه بر اینکه در امر رشد تاسیسات شهری و نوسازی و ایجاد شغل در حوزه ساختمان بسیار موثر خواهد بود، در جاذب سرمایه از کشور‌های عربی و حوزه خلیج فارس نیز اثرگذار خواهد بود. حاکمیت بین المللی دریائی را دارد و ترکیه فقط ناظر بر عملکرد عبور و مرور کشتی‌ها است، ولی مالکیت کانال استانبول در انحصار رسمی دولت ترکیه است.
دبیرکل سابق اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکیه ادامه داد: اردوغان در حالی اجرای پروزه کانال استانبول را مطرح میکند که در روزها‌ی اخیر مسائل مربوط به تنش دریای اژه افزایش یافته و از طرفی تورم موجبات نارضایتی مردم را فراهم کرده است و بیکاری و فشار آمریکا برای استقرار موشک‌های بالستیک در ترکیه و همچنین شرایط سیاسی داخلی خاصی برای اردوغان پیش رو است.
وی اضافه کرد: اردوغان در مراسم پروژه استانبول اعلام کرد که اولین قرارداد تولید ۲۸ دستگاه مترو بوس را در آنکارا شروع می‌کند.

این مرکز قادر به تولید اتوبوس‌های برقی، مترو و تراموا بوده و اولین قرارداد صادرات آن به تعداد ۲۸ دستگاه امضاء شده است و شرکت بوزان کایا اولین پیمانکاری خطوط ریل ساحلی منطقه صنعتی قبضه و OSB DARCAK را در اختیار گرفت و اولین خط مترو به طول ۹۰ کیلومتر را بخش خصوصی تولید می‌کند که قادر به حمل ۱۰۸۰ مسافر خواهد بود.
ابراهیمی افزود: ارزش این قرارداد قریب به ۳۵۰ میلیون لیر ترکیه است که در منطقه صنعتی سینجان آنکارا تولید می‌شود.

کلیه عملیات طراحی و تکنولوژی و اجرای آن با دانش فنی مهندسین ترک است. بوزان کایا که قبلا در آلمان فعال بود در سال ۲۰۰۳ شرکت AR GI به ترکیه منتقل کرد در این مرکز ۱۰۰ مهندس و ۱۰۰۰ کارگر در حال کار هستند.
وی ادامه داد: امام اوغلو شهردار استانبول نیز همزمان با اعلام ساخت کانال استانبول از سوی اردوغان از ایجاد ۴ خط مترو در این شهرخبر داد که طول مترو استانبول را به ۵۲ کیلومتر و با ۳۹ ایستگاه می‌رساند و او با صدور و فروش سهام یورو باند توسط شهرداری استانبول به سرمایه‌گذار‌های آسیا و اروپا اعلام کرد با دریافت ۵۸۰ میلیون دلار از طریق یورو باند برای ایجاد خطوط جدید مترو امکان سازی باشد.

استانبول شهری یا ۱۶ میلیون نفر جمعیت نیاز به خطوط مترو و متروبوس

رئیس خانه اقتصاد ایران و ترکیه اضافه کرد: شهردار استانبول گفته که رابطه ما با بانک‌های دولتی صفر است. او ضمن انتقاد صریح از بانک‌های دولتی ترک گفت که من نمی‌دانم آن‌ها چه می‌کنند، ولی خوب می‌دانم که ضرر ۷۵۰ میلیارد لیری دارند.

امام اوغلو همچنین گفته است که من نمیدانم بانک‌های دولتی به چه کسی و کجا قرض داده‌اند! امیدوارم وقتی باشد که این مسائل بررسی شود.

امام اوغلو گفته رابطه شهرداری استانبول با بانک‌های دولتی در نقطه صفر است و رابطه اعتباری نداریم. شهردار استانبول یادآوری کرده است که بانک‌های دولتی باید بدانند که صاحبان آن‌ها ملت ترکیه است.
ابراهیمی اضافه کرد: امام اوغلو در شرایطی از یورو باند و اخذ وام ۵۸۰ میلیون دلاری که از طریق فروش اوراق قرضه صورت گرفت سخن می‌گفت که همان روز آقای اردوغان رئیس جمهور از ساخت ۲۸ دستگاه متروبوس خبر داد و گفت که شرکت بوزان کایای این اتوبوس‌های متروئی را می‌سازد و ساخت ۲۸ دستگاه از این مترو بوس آغاز شده است.

او گفت ارزش این قرارداد ۳۵۰ میلیون لیر است که از سوی بخش خصوصی پرداخت شده است.
گفتنی است؛ شهرداری استانبول عضو حزب جمهوریخواه خلق ترکیه به رهبری قلیچدار اوغلو است و حزب آگ پارتی به رهبری اردوغان نتوانست در انتخابات شهرداری در استانبول و ازمیر پیروز شود.

امام‌اوغلو عضو اصلی‌ترین حزب مخالف اردوغان یعنی حزب (CHP) است و برخی از او به عنوان اصلی‌ترین رقیب بالقوۀ اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۳ یاد می‌کنند، امام اغلو می‌گوید که این پروژه ده میلیارد یورویی باعث اصراف منابع مالی کشور می‌شود، فاجعه‌ای برای محیط زیست منطقه است و خطر وقوع زمین‌لرزه را نیز در استانبول افزایش می‌دهد که البته اردوغان و طرفدارانش این ادعاها را قبول ندارند.
دکتر ابراهیمی معتقد است علی رغم اینکه تنش‌های سیاسی داخلی و خارجی در ترکیه وجود دارد، اما همه مسئولین آن به دنبال رشد و ارتقاء زیرساخت‌های اقتصادی و تجاری خود هستند و در این فضا با هم رقابت می‌کنند.

آن‌ها علاوه بر اهمیت به توسعه زیرساخت‌ها برای تامین مالی و اجرای عملیات از ظرفیت‌های مردمی و بخش خصوصی به بهترین نحو استفاده می‌کنند و این درحالی است که ایران نیز چنین ظرفیت‌هایی داشته و دارد، اما همچنان شرایط برای پیش بردن اقتصاد توسط مردم از سوی دولت فراهم نشده و از طرفی متولیان امر به توسعه زیرساخت‌ها در جهت رشد و تقویت تجارت خارجی بویژه صادرات و حضور در بازار‌های منطقه‌ای بی توجهی می‌کنند.