خاویار داروی شفا بخش انسان، تکثیر مصنوعی ماهیان خاویاری به منظور بازسازی ذخایر ارزشمند دریای خزر در سال ۱۳۰۱ آغاز شد و به دلیل راهبردی بودن ماهیان غضروفی در سال ۱۳۵۰ مرکز قدیمی تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید بهشتی (سد سنگر پیشین) در حوالی روستای شاقاجی (کهدم) از توابع استان گیلان و شهرستان رشت با مشارکت کارشناسان روسی احداث و در سال ۱۳۵۱ توسط وزارت کشاورزی سابق در مدار تولید بچه ماهی خاویاری قرار گرفت.

اکوپرشین، علیرضا کیهان‌پور: در نخستین سال بهره‌برداری آزمایشی این مرکز و مجتمع فعلی حدود ۶ میلیون بچه ماهی انگشت قد( فینگر لینگ) تولید شد.

هم اینک ۴۴ کشور صادر کننده و۹۹ کشور در دنیا وارد کننده خاویار هستند به طوری که پیش بینی می شود کشورهای عضو باشگاه اقتصادی ماهیان خاویاری و به طبع خاویار تا سال ۲۰۵۰‌میلادی افزایش نسبی را داشته باشد.

صید ماهیان خاویاری در جهان در سال ۱۹۵۰ میلادی ۲۷۰۰ تن بوده است و بر طبق آمار رسمی فائو (FAO) سال ۱۹۸۸ نقطه زرین صید جهانی ماهیان خاویاری استحصال حدود ۲۰ هزار تن خاویار به تفکیک گونه‌های مختلف این نوع ماهی منحصر به فرد در دریای خزر بوده است.

صید بی رویه ماهیان خاویاری و برخی عوامل دیگر منجر به کاهش شدید ذخایر ارزشمند تاس ماهیان در دریای خزر شد که منجر به کاهش میزان صید به کمتر از ۱۰۰ تن در سال ۲۰۱۷ میلادی شد.

نگارنده بر این اعتقاد و دیدگاه است که ماهیان خاویاری میراث طبیعی جهانی بوده به طوری که در کتاب ها و منابع علمی معتبر با توجه به قدمت ۳۰۰ میلیون ساله آن به فسیل زنده هم معروف می‌باشد که یک عزم جهانی و تخصصی برای حفظ و بازسازی این ذخایر ارزشمند دریای خزر چشم انداز امیدوارکننده‌ای را در ادوار کوتاه؛ میان و بلند بودن تضمین نموده است.

هرچند در سال ۱۹۹۸ تجارت ماهیان خاویاری ذیل معاهده گونه‌های در حال انقراض موسوم به کنوانسیون سایتس که در ایران نیز دارای نماینده بوده و با اعمال مقررات قانونی این معاهده در راستای حفظ و بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری به منظور جلوگیری از تجارت غیر قانونی و کاهش ذخایر،شاهد افزایش کمی و کیفی نسبی در این راه ونه بیراهه بوده است.

ادامه دارد….