ترکیه باید دیپلماسی را جایگزین نمایش نظامی کند، خانم زینب گورکانلی گوشه نویس اقتصادی ترک می‌گوید: در تصویر قابل ملاحظه و مشاهده تنش در قفقاز در ظاهر قضیه (بحران تجاری) است ولی این منطقه در چهار ضلعی، ایران، ترکیه، آذربایجان و ارمنستان قرار دارد که با یک نبرد قدرتی رو به رو است و سایه اسرائیل با توجه به شرایط بحران از یک سر این درگیری بیرون آمده و کاملا مشهود است.

به گزارش پایگاه خبری اکوپرشین، از دیدگاه تجاری جاده ای که از آذربایجان به ارمنستان می‌گذرد و بعد از جنگ نوامبر ۲۰۲۰ در اختیار آذربایجان است و در این جاده که طول آن در حوزه قاپان و گیرسن فاصله بسیار کوتاهی را از خاک آذربایجان دارد علاوه بر کامیون‌های ایرانی که حامل محموله‌های تجاری است تریلرهایی که از اروپا عازم ارمنستان است نیز عبور می‌کند و جمهوری آذربایجان در یک اقدام غیر منتظره اقدام به اخذ عوارض سرزمینی کرده و حتی با بهانه واهی حمل بار غیر قانونی اقدام به بازداشت رانندگان نمود.

در پس زمینه صدور قبوض عوارضی و متوقف کردن کامیون‌ها، و ایجاد بحران در امر لجستیک رزمایش آذربایجان ترکیه و سپس رزمایش نظامی آذربایجان پاکستان، ترکیه تحت عنوان سه برادر که یکی از برادرها در جنوب شرقی ترین قسمت ایران از حوزه دریای عمان شرکت کرد که حضورش غیر منتظره نبود چون درست یک ماه قبل از آن رئیس ستاد ارتش ترکیه با ژنرال‌های پاکستان دیدار حضوری داشت و موافقت نامه همکاری امضا کرده بودند در این چهره نمایی‌های قدرت و نظامی از سوی سه کشور منطقه، ایران نیز رزمایش بزرگ خود را به تنهایی در مرزهای شمالی خود انجام داد.

 رزمایش‌های نظامی و بحران تجاری نگاهای نظامی تجاری جهان را به این حوزه جلب و باعث فعال شدن منطقه گردید و ایران حریم هوایی خود را بر روی هواپیماهای غیر تجاری آذربایجان بست.

ایران مدعی است که نیروهای نظامی اسرائیل در خاک آذربایجان مستقر است. با توجه به همکاری‌های دیرینه اسرائیل و آذربایجان به ویژه در زمینه هواپیماهای بدون سرنشین و کمک‌های اطلاعاتی اسرائیل در جنگ قره باغ و حضور پهبادها در این جنگ مدت‌ها است که حضور اسرائیل در آذربایجان برای جمع آوری اطلاعات در مورد ایران از طریق آذربایجان و کشورهای حوزه قفقاز در رسانه‌های گروهی، در روزنامه‌ها و رسانه‌های تصویری جهان مطرح است.

به دنبال فعال شدن حرکت‌های نظامی، شد آمدهای دیپلماسی هم شدت گرفت و آقای دکتر عبداللهیان علاوه بر دیدار با وزیر امور خارجه ارمنستان از روسیه و ارمنستان دیدار فوری داشت.

اسرائیل که حضور خود را در آذربایجان نفی می‌کند در هفته گذشته تلفنی با ولادمیر پوتین رئیس جمهور روسیه مذاکره کرد و قرار شد که در اواخر ماه جاری (بنت) نخست وزیر اسرائیل با آقای پوتین در مسکو دیدار داشته باشند.

حرکت‌های دولت اسرائیل نشان دهنده این است که عملیات احتیاطی را علیه جبهه ایران در حوزه قفقاز اجرایی می‌نماید.

• آیا ترکیه می‌تواند دیپلماسی را جایگزین نمایش‌های نظامی و خود بزرگ بینی نماید؟
• آیا پروژه راه آهن آنکارا به آذربایجان که اجرای آن جزو آرزوهای حزب عدالت به رهبری اردوغان است مسکوت می‌ماند؟

ایران اجازه نخواهد داد که ترکیه از نخجوان به عنوان گذرگاه تجاری دائمی برای ترکیه به آذربایجان و حضور در آسیای میانه استفاده کند.

ترکیه باید برای گسترش نفوذ تجاری و سیاسی خود در قفقاز و آسیای میانه خود را در سایه حرکت‌های نظامی قرار ندهد.

• ایران و ترکیه دروازهای متقابل غرب و شرق برای همدیگر هستند و دولت ترکیه باید به قراردادها و تفاهم نامه‌های فی مابین و به دوستی ملت‌های دو کشور و سوابق تجاری وفادار بوده و احترام بگذارد.